Η ιστορία της μαύρης σημαίας

Η ιστορία της μαύρης σημαίας (Μέρος Α΄) «Είμαστε περήφανοι που την κρατάμε, λυπούμαστε που αναγκαζόμαστε να το κάνουμε, και προσμένουμε την ημέρα που ένα τέτοιο σύμβολο δεν θα είναι πια απαραίτητο».
(Χάουαρντ Έλρικ: Ανακαλύπτοντας και πάλι την αναρχία)

Υπάρχουν πλήθος αναφορές για την χρήση της μαύρης σημαίας από τους αναρχικούς. Η γνωστότερη ίσως είναι αυτή των συντρόφων του Νέστορα Μάχνο στη διάρκεια της Επανάστασης στη Ρωσία. Οι σύντροφοί του υψώνοντας μαύρες σημαίες οδήγησαν αναρίθμητες στρατιές και κράτησαν ένα μεγάλο μέρος της Ουκρανίας χωρίς συγκεντρωτική εξουσία για δύο ολόκληρα χρόνια (βλ. Πήτερ Αρσίνωφ, «Ιστορία του Μαχνοβίτικου Κινήματος»).

Η μαύρη σημαία έφερε τα συνθήματα «Ελεύθεροι να Πεθάνουμε» και «Η Γη στους Αγρότες, τα Εργοστάσια στους Εργάτες» (βλ. Πήτερ Μάρσαλ, «Απαιτώντας το αδύνατο», σελ. 475). Στη δεκαετία του 1910, ο Εμιλιάνο Ζαπάτα, ο μεξικάνος επαναστάτης, χρησιμοποιούσε μια μαύρη σημαία με μια νεκροκεφαλή και την εικόνα της Παναγίας, που έφερε το σύνθημα «Γη και Ελευθερία» («Τierra y Libertad»). Το 1925, οι γιαπωνέζοι αναρχικοί ίδρυσαν την Ομοσπονδία Μαύρης Νεολαίας και το 1945 όταν η αναρχική ομοσπονδία ανασχηματίσθηκε, ονόμασαν την εφημερίδα τους Kurohata, «Μαύρη Σημαία», (Πήτερ Μάρσαλ, σελ. 525-6). Οι φοιτητές στο Παρίσι κρατούσαν μαύρες (και κόκκινες) σημαίες στη διάρκεια της γενικευμένης εξέγερσης του 1968 καθώς και στην αμερικάνικη Σύνοδο Φοιτητών για μια Δημοκρατική Κοινωνία την ίδια χρονιά. Περίπου την ίδια εποχή, άρχισε να εκδίδεται το βρετανικό περιοδικό «Μαύρη Σημαία», το οποίο ακόμη συνεχίζει να εκδίδεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Σήμερα, αν πάει κανείς σε κάποια διαδήλωση θα δει συνήθως τους αναρχικούς να υψώνουν τη Μαύρη Σημαία τους.

Όμως, οι ρίζες της μαύρης σημαίας τοποθετούνται πολύ πιο παλιά στο χρόνο. Η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε μας είναι άγνωστη. Φαίνεται πως την οφείλουμε στην Λουίζ Μισέλ, γνωστή αναρχική και αγωνίστρια στη διάρκεια της Παρισινής Κομμούνας του 1871. Κατά τον αναρχικό ιστορικό Τζωρτζ Γούντκοκ, η Μισέλ ανέμισε την μαύρη σημαία στις 9 Μαρτίου του 1883, στη διάρκεια μιας διαδήλωσης ανέργων στο Παρίσι. Η πορεία 500 συντρόφων, με τη Μισέλ στην κορυφή η οποία φώναζε «Ψωμί, Δουλειά ή Θάνατος!», έκανε πλιάτσικο σε τρεις φούρνους προτού η αστυνομία κάνει συλλήψεις (Τζωρτζ Γούντκοκ, «Αναρχισμός», σελ. 251). Πάντως, οι αναρχικοί χρησιμοποιούσαν μαυροκόκκινες σημαίες από κάποια χρόνια πριν, έτσι το γεγονός ότι η Μισέλ χρησιμοποίησε το μαύρο χρώμα δεν έγινε χωρίς κάποια βάση.

Πολύ σύντομα, το μαύρο σύμβολο έκανε την εμφάνισή του και στην Αμερική. Ο Πωλ Άβριτς αναφέρει ότι στις 27 Νοεμβρίου του 1884 αναρχικοί ανέμισαν τη μαύρη σημαία σε μια διαδήλωση στο Σικάγο. Κατά τον Άβριτς, ο Αύγουστος Σπίς, ένας απ’ τους γνωστούς αναρχικούς του Χευμάρκετ «σημείωσε ότι αυτή ήταν η πρώτη φορά που η μαύρη σημαία ξεδιπλώθηκε σε αμερικάνικο έδαφος» (Πωλ Άβριτς, «Η τραγωδία του Χευμάρκετ», σελ. 144-145).

Η 13η Φεβρουαρίου του 1921 ήταν η ημερομηνία που σημάδεψε το τέλος της χρήσης της μαύρης σημαίας στην Ρωσία των Σοβιέτ. Εκείνη τη μέρα έγινε η κηδεία του Π. Κροπότκιν στην Μόσχα. Το πλήθος, που εκτείνονταν για χιλιόμετρα, κρατούσε μαύρες σημαίες που έφεραν το σύνθημα «Όπου υπάρχει εξουσία, δεν υπάρχει ελευθερία». (Πωλ Άβριτς, «Οι αναρχικοί στη Ρώσικη Επανάσταση», σελ. 26). Φαίνεται πως η μαύρη σημαία δεν είχε κάνει την εμφάνισή της στη Ρωσία ως την ίδρυση του κινήματος Chernoe Zhania (μαύρη σημαία) το 1905. Μόλις δύο εβδομάδες μετά την πορεία λόγω της κηδείας του Π. Κροπότκιν, ξέσπασε η εξέγερση της Κρονστάνδης και η αναρχία έγινε αντικείμενο καθολικού διωγμού από τη Ρωσία των Σοβιέτ.

Ενώ τα παραπάνω γεγονότα είναι αρκετά γνωστά, η ακριβής προέλευση της χρήσης της μαύρης σημαίας, όπως προαναφέρθηκε, δεν είναι γνωστή. Αυτό που είναι γενικά γνωστό είναι, ότι ένας μεγάλος αριθμός αναρχικών ομάδων στις αρχές της δεκαετίας του 1880 υιοθέτησαν ονόματα τα οποία εμπεριείχαν τη λέξη «μαύρο».

Τον Ιούλιο του 1881 ιδρύεται στο Λονδίνο η Μαύρη Διεθνής. Ήταν μια απόπειρα να αναδιοργανωθεί η αναρχική πτέρυγα της πρόσφατα διαλυθείσης Α΄Διεθνούς (Τζωρτζ Γούντκοκ, βλ. προαναφερθέν, σελ 212-4). Τον Οκτώβριο του 1881, ένα συνέδριο στο Σικάγο οδήγησε στην ίδρυση της Διεθνούς Ένωσης Εργατών στη Β. Αμερική. Η οργάνωση αυτή, γνωστή και ως Μαύρη Διεθνής, συνενώθηκε με την λονδρέζικη οργάνωση. (Κλίφορντ Χάρπερ, «Αναρχία: Αναλυτικός Οδηγός», σελ. 76, Γούντκοκ, σελ. 393). Μετά από αυτά τα δύο συνέδρια ακολουθούν η διαδήλωση της Μισέλ το 1883 και οι μαύρες σημαίες στο Σικάγο το 1884.

Ένα ακόμη γεγονός το οποίο ενισχύει την άποψη ότι κατά την περίοδο αυτή (αρχές της δεκαετίας του 1880) γεννήθηκε το αναρχικό αυτό σύμβολο, είναι η ονομασία μιας βραχύβιας γαλλικής αναρχικής έκδοσης: «Η μαύρη σημαία» («Le Drapeau Noir»). Κατά τον Ρόντρικ Κέντγουαρντ, η αναρχική αυτή εφημερίδα εκδόθηκε για σύντομο χρονικό διάστημα, λίγο πριν τον Οκτώβριο του 1882, όταν έριξαν μια βόμβα σε ένα ψυχαγωγικό κέντρο. (Σημείωση: Στην ελληνική μετάφραση του Βιβλίου του Τζολ για τους Αναρχικούς αναφέρεται ως μιούζικ χωλ) («Αναρχικοί: οι άνθρωποι που συγκλόνισαν μια εποχή», σελ. 35). Ο Άβριτς, υποστηρίζοντας την άποψη αυτή, αναφέρει ότι το 1884, η μαύρη σημαία ήταν το νέο σύμβολο των αναρχικών (Πωλ Άβριτς, «Η τραγωδία του Χευμάρκετ», σελ. 144). Συμφωνώντας με τον Άβριτς, ο Μ. Μπούκτσιν γράφει ότι «κάποια χρόνια αργότερα οι αναρχικοί υιοθέτησαν τη μαύρη σημαία», αναφερόμενος στους ισπανούς αναρχικούς τον Ιούνιο του 1870 (Μάρραιη Μπούκτσιν, «οι Ισπανοί Αναρχικοί», σελ. 57). Μέχρι εκείνη την εποχή, οι αναρχικοί χρησιμοποιούσαν ευρέως την κόκκινη σημαία.

Μοιάζει ολοφάνερο, αν και όχι κατηγορηματικό, ότι αυτή είναι η περίοδος, όπου η μαύρη σημαία συνδέθηκε με την αναρχία.

Παρ’ όλ’ αυτά, η χρήση της κόκκινης σημαίας δεν σταμάτησε αμέσως. Έτσι, βλέπουμε πως ο Κροπότκιν γράφει στα «Λόγια ενός επαναστάτη», που εκδόθηκαν το 1885, αλλά γράφτηκαν μεταξύ 1880 και 1882, σχετικά με «αναρχικές ομάδες που ύψωναν την κόκκινη σημαία της επανάστασης». Όπως σημειώνει ο Γούντκοκ, «δεν είχαν αποδεχτεί καθολικά τη μαύρη σημαία εκείνη την περίοδο». Πολλοί, όπως ο Κροπότκιν, θεωρούσαν πως ήταν σοσιαλιστές και θεωρούσαν τη κόκκινη σημαία και δική τους («Λόγια ενός Επαναστάτη», σελ. 75, σελ. 225).

Επί πλέον, βλέπουμε πως οι αναρχικοί του Σικάγο χρησιμοποιούσαν και τις μαύρες και τις κόκκινες σημαίες καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1880. Παρομοίως, βρίσκουμε τη Λουίζ Μισέλ να δηλώνει: «Πόσοι πολλοί οργισμένοι άνθρωποι, νέοι άνθρωποι, θα είναι με το μέρος μας όταν οι κόκκινες και οι μαύρες σημαίες υψωθούν γύρω απ’ τα συντρίμμια!»

«Η κόκκινη σημαία η οποία πάντα αντιπροσώπευε την ελευθερία προκαλεί φόβο στους δήμιους γιατί είναι τόσο πορφυρή από το αίμα μας. Η μαύρη, ποτισμένη με το αίμα όσων θέλουν να ζήσουν έχοντας μια δουλειά ή να πεθάνουν πολεμώντας, προκαλεί φόβο σε όσους θέλουν να ζήσουν από τη δουλειά των άλλων. Αυτές οι κόκκινες και μαύρες σημαίες ανεμίζουν πάνω από τα κεφάλια μας πενθώντας για τους νεκρούς μας και πάνω από τις ελπίδες μας για την νέα αυγή που γλυκοχαράζει», (Η κόκκινη παρθένα: Μνήμες της Λουίζ Μισέλ, σελ. 193-4).

Στη κηδεία της μητέρας της Λουίζ το 1885, αλλά και της ίδιας, τον Ιανουάριο του 1905, γάλλοι αναρχικοί κρατούσαν τρεις κόκκινες σημαίες (βλ. παραπάνω σελ. 183 και σελ. 201). Έτσι, για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα οι αναρχικοί χρησιμοποιούσαν και τις μαύρες και τις κόκκινες σημαίες σαν σύμβολό τους.

Η γενικευμένη στροφή από τις κόκκινες στις μαύρες σημαίες πρέπει να τοποθετηθεί στον χρόνο. Στη διάρκεια του δεύτερου μισού της δεκαετίας του 1870 και στη διάρκεια της δεκαετίας του 1880, το σοσιαλιστικό κίνημα άλλαζε. Η μαρξιστική δημοκρατία ήταν το κυρίαρχο σοσιαλιστικό ρεύμα, με τον ελευθεριακό σοσιαλισμό να φθίνει σε πολλές περιοχές. Έτσι η κόκκινη σημαία συνδέονταν ολοένα και περισσότερο με την εξουσιαστική και κρατιστική (και ολοένα πιο ρεφορμιστική) τάση του σοσιαλιστικού κινήματος. Έτσι, η επιλογή των αναρχικών, προσπαθώντας να διαφοροποιηθούν από τους υπόλοιπους σοσιαλιστές, να χρησιμοποιήσουν την μαύρη σημαία μοιάζει πολύ λογική. Όχι μόνο ήταν σύμβολο της εξέγερσης της εργατικής τάξης, αλλά είχε τις ίδιες ρίζες με την εξέγερση του 1831 στη Λυών (Μ. Μπούκτσιν, «Η Τρίτη Επανάσταση», τόμος 2, σελ. 65). Μετά την ρώσικη επανάσταση και την διολίσθησή της σε δικτατορία (πρώτα υπό τον Λένιν, έπειτα υπό τον Στάλιν) η χρήση της κόκκινης σημαίας από τους αναρχικούς μειώθηκε, καθώς «δεν αντιπροσώπευε πλέον την ελευθερία» και συνδέθηκε με τα Κομμουνιστικά Κόμματα ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, με τη γραφειοκρατική, ρεφορμιστική, και εξουσιαστική σοσιαλιστική δημοκρατία. Οι αναρχικοί, εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούν το κόκκινο χρώμα στις σημαίες τους, μόνο όμως σε συνδυασμό με το μαύρο. Έτσι δεν μπορούσε να υπάρξει συσχετισμός με την τυραννία της Ρωσίας των Σοβιέτ.

Το να καταλάβουμε πότε συνδέθηκαν οι αναρχικοί με το μαύρο χρώμα μοιάζει ευκολότερο απ’ το να καταλάβουμε για ποιο λόγο ακριβώς επιλέχθηκε το μαύρο. Ο «Συναγερμός» του Σικάγο, απαντά σ’ αυτό το ερώτημα με την παρακάτω φράση: «η μαύρη σημαία είναι το φοβερό σύμβολο της πείνας, της εξαθλίωσης και του θανάτου». (Πωλ Άβριτς, «Η τραγωδία του Χευμάρκετ», σελ. 144). Ο Μπούκτσιν συμφωνεί γράφοντας πως η μαύρη σημαία είναι «το σύμβολο της εξαθλίωσης των εργατών και η έκφραση της οργής και της πικρίας τους». (ο.π., σελ. 168).

Ο ιστορικός Μπρους Νέλσον αναφέρει επίσης ότι η μαύρη σημαία θεωρείτο «το σύμβολο της πείνας» όταν ξετυλίχθηκε στο Σικάγο το 1884 («Πέρα απ’ τους Μάρτυρες: Η κοινωνική ιστορία των αναρχικών του Σικάγο», σελ. 141, σελ. 150). Η Λουίζ Μισέλ υποστήριζε ότι «η μαύρη σημαία είναι η σημαία των απεργών και όσων πεινάνε» (ό.π., σελ. 168).

Ο Άλμπερτ Μέλτσερ υποστηρίζει ότι ο συσχετισμός μεταξύ της μαύρης σημαίας και της εξέγερσης της εργατικής τάξης, έχει τις ρίζες του στη Ρεμ, στη Γαλλία, το 1831 («Δουλειά ή Θάνατος») σε μια διαδήλωση άνεργων. (Άλμπερτ Μέλτσερ, «The Anarcho-Quiz Book», σελ. 49) Μάλιστα, συνεχίζει υποστηρίζοντας ότι η πράξη της Μισέλ το 1883 ενίσχυσε τον συσχετισμό αυτό. Οι συσχετισμοί εξεγέρσεων στη Γαλλία με την αναρχία είναι ακόμη πιο ισχυροί. Όπως γράφει ο Μπούκτσιν, «το 1831, οι βιοτέχνες υφαντών… εξεγέρθηκαν και πήραν τα όπλα για να καταφέρουν να κερδίσουν μια καλύτερη τιμή ή συμφωνία από τους εμπόρους. Μάλιστα, για μια σύντομη περίοδο πήραν τον έλεγχο της πόλης, κρατώντας κόκκινες και μαύρες σημαίες, γεγονός που σημάδεψε την εξέγερσή τους ως αξιομνημόνευτη στην ιστορία των επαναστατικών συμβόλων.

Ο χρήση του όρου «μουτουαλισμός» (=αμοιβαιότητα), με την οποία δήλωναν την σχετική διάθεση της κοινωνίας που επιθυμούσαν, σημάδεψε την εξέγερσή τους ως αξιομνημόνευτη στην ιστορία της αναρχικής σκέψης επίσης. Ο Προυντόν φαίνεται πως άκουσε αυτό τον όρο στη διάρκεια της παραμονής του στη πόλη μεταξύ 1843 και 1844». (Η Τρίτη Επανάσταση, τόμος 2, σελ. 157) Ο ίδιος ο Κροπότκιν δηλώνει, ότι η χρήση της συνέχισε στο γαλλικό εργατικό κίνημα μετά απ’ αυτή την εξέγερση. Σημειώνει ότι οι εργάτες στο Παρίσι «ύψωσαν τον Ιούνιο (του 1848) την μαύρη σημαία τους με το σύνθημα: “Ψωμί ή δουλειά”». (Γουόλτερ και Μπέκερ «Act for yourselves», σελ. 100).

Η χρήση της μαύρης σημαίας από τους αναρχικούς είναι συνεπώς η έκφραση των καταβολών και της δράσης τους στο εργατικό κίνημα στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα στη Γαλλία. Η υιοθέτηση της μαύρης σημαίας από τους αναρχικούς στη δεκαετία του 1880 αντικατοπτρίζει τη χρήση της «ως το παραδοσιακό σύμβολο της πείνας, της φτώχειας και της απόγνωσης» και το γεγονός ότι υψώθηκε στη διάρκεια λαϊκών ξεσηκωμών στην Ευρώπη ως το σύμβολο που σήμαινε πως δεν παραδίδονταν και πως δεν είχαν έλεος. (Γουόλτερ και Μπέκερ «Δράσε μόνος σου», σελ. 128)

Το γεγονός αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένης της φύσης των αναρχικών ιδεών. Έτσι, όπως οι αναρχικοί έχουν σαν βάση των ιδεών τους την πραγματική πρακτική της εργατικής τάξης, θα είχαν και σαν βάση των συμβόλων τους όσα γεννήθηκαν μέσα απ’ τη πρακτική. Για παράδειγμα, ο Προυντόν, δανειζόμενος τον όρο «μουτουαλισμός» από τους ριζοσπάστες εργάτες υποστήριζε ακόμη ότι, οι «συνεταιρισμοί των εργατών» «είχαν σχηματιστεί αυθόρμητα, χωρίς παρακίνηση και χωρίς κεφάλαιο στο Παρίσι και στη Λυών· η απόδειξη για τούτο (μουτουαλισμός, η οργάνωση της αξίας και της εργασίας) έγκειται στην καθημερινή πρακτική, επαναστατική πρακτική». Θεωρούσε, με άλλα λόγια, τις ιδέες του ως έκφραση της ίδιας της δράσης της εργατικής τάξης. («Ούτε Θεοί, ούτε αφέντες», τόμος 1, σελ. 59-60) Πράγματι, κατά τον Κ. Στήβεν Βίνσεντ, υπήρχε «μεγάλη ομοιότητα μεταξύ του συνεταιριστικού ιδεώδους του Προυντόν και του προγράμματος των μουτουαλιστών της Λυόν» και ήταν «αξιοσημείωτη σύγκλιση (μεταξύ των ιδεών) και πιθανώς ο Προυντόν μπόρεσε να διαρθρώσει το θετικό πρόγραμμά του εξαιτίας του παραδείγματος των εργαζόμενων στα υφαντουργεία της Λυόν. Το σοσιαλιστικό ιδεώδες υποστήριζε πως είχε ήδη αρχίσει να πραγματώνεται, ως ένα βαθμό, από τέτοιους εργάτες». («Ο Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν και η Άνοδος του Γαλλικού Δημοκρατικού Σοσιαλισμού», σελ. 164).

Άλλοι αναρχικοί έδωσαν παρόμοια επιχειρήματα σχετικά με την αναρχία ως έκφραση τάσεων μέσα στην κοινωνία και του αγώνα της εργατικής τάξης και έτσι η χρήση ενός παραδοσιακού συμβόλου των εργατών θα ήταν μια φυσική έκφραση αυτής της όψης της αναρχίας.

Παρομοίως, ίσως το σχόλιο της Λουίζ Μισέλ ότι η μαύρη σημαία ήταν «η σημαία των απεργών» να εξηγεί την ονομασία της Μαύρης Διεθνούς που ιδρύθηκε το 1881 (και να εξηγεί την ολοένα αυξανόμενη χρήση της μαύρης σημαίας στους αναρχικούς κύκλους στις αρχές του 1880). Περίπου την εποχή όπου έγινε το ιδρυτικό της συνέδριο, σύμφωνα με τον Μάρτιν Α. Μίλλερ («Κροπότκιν», σελ 147), ο Κροπότκιν διατύπωνε την άποψη, ότι η οργάνωση αυτή θα ήταν μια Διεθνής των Απεργών (Internationale Greviste) – θα ήταν «μια οργάνωση αντίστασης, απεργιών». Τον Δεκέμβριο του 1881, συζήτησε την αναγέννηση της Διεθνούς Ένωσης Εργατών ως Διεθνή των Απεργών καθώς «για να μπορεί να πραγματοποιηθεί η επανάσταση, θα πρέπει οι εργάτες να οργανωθούν από μόνοι τους. Η αντίσταση και οι απεργίες είναι εξαιρετικές μέθοδοι οργάνωσης για να επιτευχθεί αυτό». Σύμφωνα με την Καρολίν Καμ, «Ο Κροπότκιν και η Άνοδος του Επαναστατικού Αναρχισμού, 1872-1886», σελ 255 και σελ. 256), Έδινε έμφαση στο ότι «η απεργία καλλιεργεί το αίσθημα αλληλεγγύης» και θεωρούσε ότι η έΑ΄ Διεθνής «είχε γεννηθεί μέσα από απεργίες, ήταν κυρίως μια οργάνωση απεργών». Μια «Διεθνής των Απεργών» χρειάζονταν και Σημαία, και ίσως έτσι πήρε το όνομά της η Μαύρη Διεθνής.

Ενώ η ιδέα της «Διεθνούς των Απεργών», ήταν, όπως άλλωστε και η ίδια η Μαύρη Διεθνής, κάπως καταδικασμένη εξ’ αρχής, οι αναρχικοί ενθάρρυναν και υποστήριζαν τις απεργίες στη διάρκεια εκείνης της περιόδου. Μοιάζει πιθανό, αν και όχι τελείως αποδεδειγμένο, ότι η Μαύρη Διεθνής και η χρήση της μαύρης σημαίας έγιναν, κατά ένα μέρος, εξαιτίας των ιδεών και των άρθρων του Κροπότκιν. Αυτό, βέβαια, ταιριάζει απόλυτα με τη χρήση της μαύρης σημαίας ως αναρχικό σύμβολο της αντίστασης των εργατών, όπου η αναρχία αποτελεί την έκφραση αυτής της αντίστασης.

Όμως υπάρχουν και άλλα ενδεχόμενα.

Το μαύρο χρώμα είναι ένα ιδιαιτέρως ισχυρό χρώμα, ή αντί-χρώμα. Η δεκαετία του 1880 ήταν μια περίοδος ιδιαίτερης έξαρσης της αναρχικής δράσης. Η Μαύρη Διεθνής είδε την εισαγωγή τής «προπαγάνδας μέσω της δράσης» σαν μια αναρχική ιδεολογική βάση.

Ιστορικά, το μαύρο χρώμα είχε συνδεθεί με το αίμα –και ειδικά το ξεραμένο αίμα–, όπως η κόκκινη σημαία (όπως το έθεσε η Λουίζ Μισέλ, το 1871, «Η Λυών, η Μασαλλία, η Ναρμπόν, όλες είχαν τις δικές τους Κομμούνες, σαν τη δική μας (στο Παρίσι), και αυτές πνίγηκαν στο αίμα των εξεγερμένων. Γι’ αυτό οι σημαίες μας είναι κόκκινες. Γιατί οι σημαίες μας προκαλούν τόσο πολύ φόβο σε όσους προκάλεσαν αυτό το βούτηγμά τους στο αίμα;» (Λουίζ Μισέλ, σελ. 65). Ενώ λοιπόν συνδέεται με την εξέγερση των εργατών, ήταν ταυτόχρονα και σύμβολο του μηδενισμού της εποχής (ενός μηδενισμού τον οποίο προκάλεσε η μαζική σφαγή των Κομμουνάρων από την γαλλική άρχουσα τάξη μετά την πτώση της Παρισινής Κομμούνας του 1871).

Η σφαγή αυτή των Κομμουνάρων ίσως ευθύνεται για τη χρήση της μαύρης σημαίας από τους αναρχικούς. Το μαύρο χρώμα «είναι το χρώμα του πένθους (τουλάχιστον στον Δυτικό πολιτισμό), συμβολίζει το πένθος μας για τους δολοφονημένους συντρόφους μας, που έχασαν τη ζωή τους στον πόλεμο, στο πεδίο μάχης (μεταξύ κρατών) ή στους δρόμους και στις συγκρούσεις (μεταξύ των τάξεων)». (Τσίκο, «επιστολές», Ελευθερία, τόμος 48, αριθ., 12, σελ. 10) Δεδομένου ότι υπήρχαν 30.000 νεκροί στην Κομμούνα, πολλοί εκ των οποίων ήταν αναρχικοί και ελευθεριακοί σοσιαλιστές, η χρήση της μαύρης σημαίας έπειτα απ’ το γεγονός αυτό θα έμοιαζε λογική.

Ο Σαντίνο, ο Νικαραγουανός ελευθεριακός σοσιαλιστής είπε επίσης, ότι το μαύρο συμβολίζει το πένθος «Κόκκινο για την ελευθερία, μαύρο για το πένθος, νεκροκεφαλή για τον αγώνα μέχρι τελικής πτώσης». (Ντόναλντ Σ. Χόντζες, «Ο Κομμουνισμός του Σαντίνο», σελ. 24) ήσεις – Σχόλια

Η ιστορία της μαύρης σημαίας (Μέρος Β΄) Υπάρχει μια πιθανή φιλοσοφική λογική πίσω απ’ τη χρήση του μαύρου χρώματος. Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο οι αναρχικοί έκαναν στροφή προς την μαύρη σημαία θα μπορούσε να είναι λόγω της φύσης του μαύρου χρώματος ως συμβόλου της «άρνησης». Πολλοί απ’ τους συγγραφείς που ασχολήθηκαν με αυτό το θέμα αναφέρθηκαν στο γεγονός.
Ο Χάουαρντ. Τζ. Έλρικ, για παράδειγμα, αναφέρει πως το μαύρο «είναι μια απόχρωση της άρνησης. Η μαύρη σημαία είναι η άρνηση όλων των υπόλοιπων σημαιών». («Ανακαλύπτοντας και πάλι την αναρχία», σελ 31).

Ως σύμβολο της άρνησης, η μαύρη σημαία, ταιριάζει καλά με ορισμένες από τις ιδέες του Μπακούνιν – ιδιαίτερα σε σχέση με τις απόψεις του σχετικά με την πρόοδο. Καθώς ήταν επηρεασμένος από τον Χέγκελ, ο Μπακούνιν αποδέχθηκε την διαλεκτική μέθοδο του Χέγκελ, αλλά έδινε πάντοτε έμφαση στο ότι η αρνητική πλευρά ήταν η εσωτερική κινητήρια δύναμη (βλ. την εισαγωγή του Ρόμπερτ Μ. Κάλτερ στο «Βασικές γνώσεις για τον Μπακούνιν»). Έτσι ορίζει την πρόοδο ως την άρνηση της αρχικής θέσης (για παράδειγμα στο «Θεός και Κράτος» γράφει πως «κάθε εξέλιξη ενέχει την άρνηση του σημείου απ’ όπου ξεκινά», σελ. 48).

Τι καλύτερο θα μπορούσε να χαρακτηρίσει τις δραστηριότητες των αναρχικών από ένα σύμβολο που θα αρνείται όλες τις υπόλοιπες σημαίες, από αυτή την άρνηση που θέλει να προσδιορίσει την κίνηση προς μια ελεύθερη μορφή κοινωνικής ζωής;

Έτσι η μαύρη σημαία θα συμβόλιζε την άρνηση της υπάρχουσας κοινωνίας και όλων των υπαρχόντων κρατών και θα έστρωνε το δρόμο για μια νέα κοινωνία, μια ελεύθερη κοινωνία. Παρ’ όλ’ αυτά, το αν αυτός ήταν ένας παράγοντας στην υιοθέτηση της μαύρης σημαίας, ή απλώς μια σύμπτωση, δεν μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα αυτή τη στιγμή.

Υπάρχει ακόμη μια ενδιαφέρουσα σχέση μεταξύ της μαύρης σημαίας και των πειρατών. Σύμφωνα με μια ανεπιβεβαίωτη μαρτυρία, η Λουίζ Μισέλ ενώ ήταν στην κορυφή των μαχόμενων γυναικών στη διάρκεια της Παρισινής Κομμούνας του 1871, ενδέχεται να ανέμισε την σημαία των πειρατών (δηλ. μία μαύρη σημαία με νεκροκεφαλή και δύο σταυρωτά κόκαλα στη βάση της νεκροκεφαλής).

Όμως ο συσχετισμός μπορεί να πάει ακόμα παραπέρα. Οι πειρατές θεωρούνταν αντάρτες, ελεύθερα πνεύματα και συχνά ανελέητοι δολοφόνοι. Μολονότι υπήρχαν πολλές διαφορές ανάμεσα στις εκάστοτε καταστάσεις, πολλοί απ’ αυτούς είχαν έναν εκλεγμένο καπετάνιο του πειρατικού πλοίου. Σε κάποιες περιπτώσεις ο καπετάνιος δεν ήταν καν άντρας, πράγμα ιδιαίτερα ασυνήθιστο για την εποχή. Ο ή η καπετάνιος-ισσα «υπόκειντο σε άμεση ανάκληση» και η ζωή σε ένα πειρατικό πλοίο ήταν σίγουρα πιο ελεύθερη από τη ζωή στα πλοία του Βρετανικού, Αμερικανικού ή Γαλλικού στόλου – και φυσικά από τη ζωή σε κάποιο εμπορικό πλοίο.

Για τους πειρατές, η μαύρη σημαία ήταν σύμβολο του θανάτου και αυτό δηλωνόταν από τη νεκροκεφαλή και τα δύο σταυρωτά κόκαλα στη βάση της. Ένα σύμβολο που σήμαινε «Παραδόσου ή πέθανε!» Σκοπός του ήταν να τρομοκρατήσει τα θύματα, ώστε να παραδοθούν χωρίς να υπάρξει μάχη. Λειτουργούσε σε ένα σημαντικό βαθμό, όπως ο στρατός του Τζέγκινς Χαν.

Πολλοί άλλοι υιοθέτησαν ακόμη την μαύρη σημαία σαν σύμβολο που σήμαινε «Παραδόσου ή πέθανε!» Ένας ομόσπονδος αξιωματικός ονόματι Κουάντριλ, στη διάρκεια του Αμερικάνικου εμφυλίου πολέμησε με τη μαύρη σημαία. Ήταν γνωστός για το ότι δεν έδειχνε καθόλου οίκτο στους εχθρούς, όπως και δεν περίμενε καθόλου οίκτο απ’ αυτούς. Επίσης ο στρατηγός Σάντα Άννα του Μεξικό ήταν ένας ακόμη που κρατούσε τη μαύρη σημαία. Ακόμη και στο Άλαμο την ανέμισε. Συμπορευόμενος με τη μαύρη σημαία έβαζε τους σαλπιγκτές του να παίζουν ένα εμβατήριο που λεγόταν «Deguello», που σήμαινε «δεν θα υπάρξουν αιχμάλωτοι».

Η χρήση αυτή της μαύρης σημαίας αναπαράχθηκε από τους αμερικάνους αναρχικούς της Μαύρης Διεθνούς. Ενώ «θεωρείτο στους αναρχικούς κύκλους ως το σύμβολο του θανάτου, της πείνας και της εξαθλίωσης θεωρούνταν ακόμη ως το σύμβολο της εκδίκησης» και σε μια εργατική πορεία στο Σινσιννάτι τον Ιανουάριο του 1885 θεωρήθηκε περαιτέρω ως η σημαία της αδιαλλαξίας της εργατικής τάξης, όπως μαρτυρούν και οι αναγραφόμενες λέξεις «Καθόλου Οίκτος». (Ντόναλντ Σ. Χότζες, «Ο Κομμουνισμός του Σαντίνο», σελ. 21, βλ. επίσης Άβριτς, σελ. 82)

Ενώ ο Χάαν, ο Κουαντρίλ και ο Στρατηγός Σάντα Άννα δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την αναρχία, οι πειρατές απ’ την άλλη αποτελούν μια πιο περίπλοκη περίπτωση. Τους θεωρούσαν αντάρτες. Αντάρτες χωρίς κράτος, που δεν ήταν υποταγμένοι σε κανένα νόμο εκτός απ’ τους νόμους που οι ίδιοι θέσπιζαν αυτοσχεδιάζοντας μεταξύ τους. Φυσικά, οι πειρατές δεν ήταν συνειδητοποιημένοι αναρχικοί, και συχνά ενεργούσαν σαν βάρβαροι. Όμως αυτό που είναι σημαντικό, είναι το πώς τους έβλεπαν οι άλλοι. Το σύμβολό τους ήταν η ενσάρκωση της εξέγερσης και το πνεύμα ανυπακοής και εξέγερσης. Οι άρχουσες τάξεις τους μισούσαν.

Αυτό το τελευταίο γεγονός και μόνο μπορεί να ήταν αρκετό για τους πεινασμένους και τους ανέργους, ώστε να σηκώσουν μια μαύρη σημαία σε μια εξέγερση. Μάλιστα, πολύ εύκολα κάποιος έβρισκε ένα κομμάτι κόκκινο η μαύρο ύφασμα στην εξέλιξη τέτοιων συνθηκών. Το να βρει κανείς το υλικό ήταν εύκολο. Το να ζωγραφίσουν όμως ένα περίπλοκο σύμβολο χρειάζονταν χρόνο. Έτσι, μια αυτοσχέδια σημαία που υψώνονταν σε μια εξέγερση μάλλον ήταν μονόχρωμη.

Είναι κατανοητό, λοιπόν, γιατί η μαύρη σημαία ανέμιζε χωρίς τη νεκροκεφαλή και τα δύο σταυρωτά κόκαλα στη βάση της, καθώς ήταν αναγκαία αλλαγή σε μια εξέγερση.

Σχετικά τώρα με την μαύρη σημαία, ο Χάουαρντ Έλρικ έχει ένα φοβερό κείμενο στο βιβλίο του «Ανακαλύπτοντας και πάλι την Αναρχία».

Αξίζει να το αναφέρουμε:

Γιατί η σημαία μας είναι μαύρη;

«Το μαύρο είναι μια απόχρωση της άρνησης. Η μαύρη σημαία είναι η άρνηση όλων των υπόλοιπων σημαιών. Είναι η άρνηση του έθνους που βάζει το ανθρώπινο γένος να πολεμά ενάντια στον εαυτό του και αρνείται την ενότητα όλων των ανθρώπων. Το μαύρο είναι θυμός και οργή για όλα τα φρικιαστικά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που έγιναν στο όνομα της υποταγής σε κάποιο κράτος. Το μαύρο είναι θυμός και οργή για την προσβολή της νοημοσύνης του ανθρώπου που ενέχεται στους ισχυρισμούς, στις υποκρισίες και τις απάτες των κυβερνήσεων…

Το μαύρο είναι ακόμη το χρώμα του πένθους, η μαύρη σημαία που ακυρώνει την έννοια του έθνους, θρηνεί για το χαμό των εκατοντάδων εκατομμυρίων δολοφονημένων στους πολέμους, επεκτατικούς και εμφύλιους, για την μεγαλύτερη δόξα και σταθερότητα κάποιου κράτους. Θρηνεί για όσους τους κλέβουν την εργασία μέσω της φορολόγησης για να πληρωθεί η σφαγή και η καταπίεση άλλων ανθρώπων. Θρηνεί όχι μόνο για το θάνατο του σώματος αλλά και για το σακάτεμα της ψυχής κάτω από αυταρχικά και ιεραρχικά συστήματα. Θρηνεί για τα εκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα που νεκρώνονται χωρίς ούτε μια ευκαιρία να φωτίσουν τον κόσμο. Είναι το χρώμα του απαρηγόρητου θρήνου.

Όμως το μαύρο είναι και όμορφο. Είναι το χρώμα της θέλησης και του σκοπού, της αποφασιστικότητας, της δύναμης, ένα χρώμα με το οποίο όλα τα υπόλοιπα αποσαφηνίζονται και καθορίζονται. Το μαύρο είναι η μυστηριώδης αγκαλιά της βλάστησης, της γονιμότητας, το γόνιμο έδαφος στο οποίο πάντοτε ξεπηδά, ανανεώνεται και αναπαράγεται η νέα ζωή μέσα στο σκοτάδι. Ο κρυμμένος σπόρος μέσα στο έδαφος, το παράξενο ταξίδι του σπέρματος, η μυστική ανάπτυξη του εμβρύου στη μήτρα, όλ’ αυτά που περιβάλλει και προστατεύει το σκοτάδι.

Έτσι το μαύρο είναι άρνηση, είναι θυμός, είναι οργή, είναι θρήνος, είναι ομορφιά, είναι ελπίδα, είναι η περίθαλψη και η προστασία νέων μορφών ανθρώπινης ζωής και σχέσης επάνω στη γη και με τη γη. Η μαύρη σημαία σημαίνει όλα τα παραπάνω.

Είμαστε περήφανοι που την κρατάμε, λυπούμαστε που αναγκαζόμαστε να το κάνουμε, και προσμένουμε την ημέρα που ένα τέτοιο σύμβολο δεν θα είναι πια απαραίτητο».

 

Γιατί χρησιμοποιείται η μαυροκόκκινη σημαία
Η μαυροκόκκινη σημαία έχει συνδεθεί με την αναρχία εδώ και κάμποσο καιρό. Ο Μ. Μπούκτσιν ανάγει την γέννησή της στην Ισπανία:

«Η παρουσία των μαύρων σημαιών μαζί με τις κόκκινες έγινε ένα χαρακτηριστικό των αναρχικών διαδηλώσεων σε όλη την Ευρώπη και την Αμερική. Με την ίδρυση της CNT (το 1910), μια σημαία η οποία ήταν χωρισμένη διαγώνια και η μισή ήταν μαύρη και η άλλη μισή ήταν κόκκινη, υιοθετήθηκε και χρησιμοποιήθηκε κυρίως στην Ισπανία», («Οι Ισπανοί Αναρχικοί», σελ. 57).

Παρ’ όλ’ αυτά, υπάρχουν πολλά στοιχεία που υποδηλώνουν, ότι η μαυροκόκκινη σημαία διαδόθηκε και σε άλλες χώρες, ιδιαίτερα σε όσες είχαν στενούς δεσμούς με την Ισπανία (όπως άλλες λατινόφωνες χώρες). Για παράδειγμα, στη διάρκεια των «Δύο κόκκινων χρόνων», στην Ιταλία που κορυφώθηκαν με τις καταλήψεις εργοστασίων του 1920, η μαυροκόκκινη σημαία υψώθηκε από εργάτες στη διάρκεια της εξέγερσης, (Γκουίν Α. Γουίλλιαμς, «Προλεταριακή Τάξη», σελ. 241).

Παρόμοια, ο Αύγουστος Σαντίνο, ο ριζοσπάστης αγωνιστής που πολέμησε για την απελευθέρωση της Νικαράγουα εμπνεύστηκε τόσο πολύ από το παράδειγμα των μεξικάνων αναρχοσυνδικαλιστών, στη διάρκεια της Μεξικάνικης Επανάστασης, ώστε έβαλε ως βάση της σημαίας του κινήματός του τη μαυροκόκκινη σημαία (η σημαία των Σαντινίστας αντί να είναι χωρισμένη διαγώνια, είναι χωρισμένη οριζόντια).

Όπως αναφέρει ο ιστορικός Ντόναλντ Σ. Χότζεζ, η «μαυροκόκκινη σημαία του Σαντίνο είχε αναρχοσυνδικαλιστικές ρίζες, καθώς την είχαν εισαγάγει στο Μεξικό ισπανοί μετανάστες». Αναμενόμενο ήταν να θεωρηθεί η σημαία του ως «η σημαία των εργατών που συμβόλιζε τον αγώνα τους για απελευθέρωση». Ο Χότζεζ αναφέρεται στον «ιδιότυπο αναρχοκομμουνισμό του Σαντίνο» υπονοώντας ότι η οικειοποίηση της σημαίας δείχνει ένα ισχυρό ελευθεριακό στοιχείο στη πολιτική του, («Ιδεολογικές Βάσεις της επανάστασης της Νικαράγουα»).

Στις αγγλόφωνες χώρες, η χρήση της μαυροκόκκινης σημαίας από τους αναρχικούς μοιάζει να ξεπηδά από το γεγονός, ότι έγινε πλατιά γνωστή μέσω της Ισπανικής Επανάστασης και του Ισπανικού Εμφύλιου το 1936.

Οι πληροφορίες για την CNT και τη FAI που διαδίδονταν σ’ όλο τον κόσμο, η επακόλουθη οικειότητα με τη CNT ενέπνευσε την χρήση της μαυροκόκκινης σημαίας, η οποία επίσης διαδόθηκε μέχρις ότου έγινε κοινό αναρχικό και αναρχοσυνδικαλιστικό σύμβολο σε όλες τις χώρες.

Για μερικούς, η μαυροκόκκινη σημαία συνδέεται με τον αναρχοσυνδικαλισμό περισσότερο παρά με την αναρχία. Όπως το θέτει ο Άλμπερτ Μέλτσερ, «η σημαία του εργατικού κινήματος –όχι απαραίτητα του σοσιαλισμού– είναι κόκκινη. Η Ισπανική CNT γέννησε την μαυροκόκκινη του αναρχοσυνδικαλισμού (αναρχία συν εργατικό κίνημα), (Άλμπερτ Μέλτσερ, «Το Εγχειρίδιο Αναρχικού Κουίζ», σελ. 50).

Ο Ντόναλντ Α. Χότζεζ κάνει ένα ανάλογο σχόλιο, όταν αναφέρει πως «στο σύμβολο του Μεξικάνικου Σπιτιού του Παγκόσμιου Εργάτη (η μεξικάνικη αναρχοσυνδικαλιστική ένωση), το κόκκινο αντιπροσώπευε τον οικονομικό αγώνα των εργατών κατά των τάξεων που είχαν ιδιοκτησία, και το μαύρο για τον εξεγερτικό αγώνα τους», («Ο κομμουνισμός του Σαντίνο», σελ. 22).

Ο Τζώρτζ Γούντκοκ επίσης δίνει έμφαση στην ισπανική προέλευση της σημαίας:

«Η αναρχοσυνδικαλιστική σημαία στην Ισπανία ήταν μαυροκόκκινη, χωρισμένη διαγώνια. Κατά την διάρκεια της Α΄ Διεθνούς των αναρχικών, όπως και οι άλλες σοσιαλιστικές ομάδες, κρατούσαν την κόκκινη σημαία, αλλά αργότερα έτειναν να την αντικαταστήσουν με την μαύρη. Η μαυροκόκκινη συμβόλιζε μια απόπειρα συνένωσης της μετέπειτα αναρχίας με την μαζική απήχηση της Διεθνούς».

Παρ’ όλ’ αυτά, υπάρχουν αναφορές για προγενέστερες χρήσεις της μαυροκόκκινης σημαίας που υποδηλώνουν πως υιοθετήθηκε ξανά από τους Ισπανούς αναρχικούς κι όχι ότι ανακαλύφθηκε από τους ίδιους. Τον Απρίλιο του 1877, 26 αναρχικοί «μπήκαν στην μικρή κοινότητα του Λετίνο (στην Ιταλία) επιδεικνύοντας καταφανώς την μαυροκόκκινη αναρχική σημαία» σε μια αποτυχημένη απόπειρα να προκαλέσουν εξέγερση, (Τ. Ρ. Ραβιντράναθαν, «Ο Μπακούνιν και οι Ιταλοί»).

Ο Τζωρτζ Γούντκοκ καταγράφει το ίδιο γεγονός και την ίδια σημαία («Αναρχισμός», σελ. 285). Επίσης υπάρχει μια μαρτυρία πως χρησιμοποιήθηκε η μαυροκόκκινη σημαία μερικά χρόνια αργότερα στο Μεξικό. Σε μια αναρχική συγκέντρωση διαμαρτυρίας στις 14 Δεκεμβρίου του 1879, στο Πάρκο Κολόμπους στη πόλη του Μεξικό «περίπου πέντε χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν κρατώντας πολυάριθμες μαυροκόκκινες σημαίες, μερικές εκ των οποίων έφεραν το σύνθημα «La Social, Liga International del Jura». Ένα τεράστιο πανό στο οποίο αναγράφονταν το παραπάνω κάλυπτε το μπροστινό τμήμα της εξέδρας του ομιλητή», (Τζον Μ. Χαρτ, «Αναρχία και η Μεξικάνικη εργατική Τάξη», 1860-1931).

Η σχέση μεταξύ των Μεξικάνων και των Ευρωπαίων αναρχικών είναι ισχυρή. Όπως αναφέρει ο ιστορικός Τζον Μ. Χαρτ, «το αστικό εργατικό κίνημα του Μεξικό κατά τον δέκατο ένατο αιώνα διατηρούσε άμεση επαφή με τον κλάδο Jura της Ευρωπαϊκής Διεθνούς Ένωσης Εργατών και σε κάποια στιγμή συνδέθηκε ανοιχτά μαζί της».

Έτσι, είναι αναμενόμενο να βρίσκουμε οργανωμένες δραστηριότητες και κινητοποιήσεις τόσο στο Μεξικό, όσο και την Ιταλία που χρησιμοποιούν την ίδια σημαία. Και τα δύο συμμετείχαν στην ίδια αντιεξουσιαστική Διεθνή όπως η ομοσπονδία Jura και είχαν στενούς δεσμούς μαζί της.

Τόσο οι ιταλοί όσο και οι μεξικανοί αναρχικοί συμμετείχαν στην Α΄ Διεθνή και την αντιεξουσιαστική τάση της. Και οι δύο, όπως η ομοσπονδία Jura στην Ελβετία, είχαν άμεση ανάμιξη στην οργάνωση εργατικών συνδικάτων και απεργιών. Δεδομένων των ξεκάθαρων σχέσεων και ομοιοτήτων μεταξύ του κολεκτιβιστικού αναρχισμού της Α΄ Διεθνούς (ο γνωστότερος υπέρμαχός του ήταν ο Μπακούνιν) και του αναρχοσυνδικαλισμού αναμενόμενο ήταν να χρησιμοποιούν παρόμοια σύμβολα.

Όπως αναφέρει ο Μάρτιν Α. Μίλλερ, ο Κροπότκιν πίστευε πως «Ο Συνδικαλισμός δεν είναι παρά η αναγέννηση της Διεθνούς, φεντεραλιστικής, εργατικής Λατινικής» («Κροπότκιν», σελ. 176). Έτσι η αναγέννηση των συμβόλων δεν θα ήταν σύμπτωση.

Δύο άλλοι παράγοντες υποδηλώνουν, ότι ο συνδυασμός κόκκινων και μαύρων σημαιών ήταν μια λογική εξέλιξη. Αφού λοιπόν οι μαυροκόκκινες σημαίες είχαν συνδεθεί με την εξέγερση στη Λυόν το 1831, ίσως η εξέλιξη της μαυροκόκκινης σημαίας δεν είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστη. Με δεδομένο λοιπόν το γεγονός ότι η Μαύρη Σημαία ήταν «η σημαία των απεργιών» (αναφέροντας τα λόγια της Λουίζ Μισέλ), η χρήση της με την κόκκινη σημαία του εργατικού κινήματος μοιάζει να ’ναι μια φυσική εξέλιξη για ένα κίνημα αναρχίας και αναρχοσυνδικαλισμού, που βασίζεται στην άμεση δράση και την σημασία των απεργιών στην εργατική πάλη.

Παρ’ όλ’ αυτά, αν και η μαυροκόκκινη σημαία χρησιμοποιήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1870, μοιάζει να σταμάτησε να χρησιμοποιείται και μόνο με την ίδρυση της CNT στην Ισπανία, 30 χρόνια αργότερα, επανήλθε στο προσκήνιο ευρέως.

Με το χρόνο η σύνδεση με τον αναρχοσυνδικαλισμό πέρναγε ολοένα και πιο απαρατήρητη, με πολλούς μη αναρχοσυνδικαλιστές να τη χρησιμοποιούν με χαρά (όπως, για παράδειγμα, πολλοί αναρχο-κομμουνιστές).

Θα ήταν γενίκευση να δηλώσουμε, ότι οι σοσιαλιστές αναρχικοί συνηθίζουν περισσότερο να χρησιμοποιούν την μαυροκόκκινη και είναι πιο πρόθυμοι να συνδεθούν με τα ευρύτερα σοσιαλιστικά και εργατικά κινήματα, (απ’ ότι οι ατομικιστές, τουλάχιστον στη σύγχρονη εποχή).

Έτσι, η μαυροκόκκινη σημαία προήλθε μέσα απ’ την εμπειρία των αναρχικών στους εργατικούς αγώνες και συνδέεται ιδιαίτερα με τον αναρχοσυνδικαλισμό. Το μαύρο αντιπροσωπεύει τις Ελευθεριακές απόψεις και τις απεργίες (άμεση δράση), ενώ το κόκκινο τους εργατικούς αγώνες (ιδιαίτερα τους αναφερόμενους σαν κίνημα).

Παρ’ όλ’ αυτά, έγινε ένα κλασικό αναρχικό σύμβολο με τον καιρό με το μαύρο να αντιπροσωπεύει την αναρχία και το κόκκινο την κοινωνική συνεργασία ή την αλληλεγγύη.

Έτσι, η μαυροκόκκινη σημαία εμφανίζεται να συμβολίζει τον στόχο της αναρχίας («Ελευθερία του ατόμου και κοινωνική συνεργασία όλης της κοινότητας», Π. Κροπότκιν «Δράσε μόνος σου»), καθώς και τα μέσα («Για να γίνει η επανάσταση, πρέπει οι εργάτες να αυτοοργανωθούν»).

Επίσης, «η αντίσταση και η απεργία είναι εξαιρετικά μέσα οργάνωσης για να επιτευχθεί τούτο» και «η απεργία καλλιεργεί το αίσθημα της αλληλεγγύης», (Καρολίν Καμ, Ο Κροπότκιν και η άνοδος του Επαναστατικού Αναρχισμού, 1872-1886).

Η προέλευση του Αλφα σε κύκλο
Το άλφα σε κύκλο είναι ακόμη πιο γνωστό αναρχικό σύμβολο απ’ ό,τι η μαύρη και η μαυροκόκκινη σημαία (ίσως επειδή γίνεται ωραίο γκράφιτι).

Κατά τον Πήτερ Μάρσαλ, το «άλφα σε κύκλο» αντιπροσωπεύει το απόφθεγμα του Προυντόν «η αναρχία είναι τάξη», («Απαιτώντας το αδύνατο», σελ. 558).

Ο Πήτερ Πήτερσον αναφέρει, επίσης, ότι ο κύκλος «είναι ένα σύμβολο ενότητας και αποφασιστικότητας» το οποίο «υποστηρίζει την ιδέα της παγκόσμιας αναρχικής αλληλεγγύης». («Σημαία, Δαδί και Γροθιά: τα Σύμβολα της Αναρχίας», Freedom, τόμος 48, αριθ. 11. σελ. 8).

Παρ’ όλ’ αυτά, η προέλευση του άλφα σε κύκλο σαν αναρχικό σύμβολο δεν είναι τόσο ξεκάθαρη. Πολλοί πιστεύουν, ότι άρχισε να χρησιμοποιείται στο πανκ κίνημα της δεκαετίας του 1970, όμως το βρίσκουμε ακόμη πιο παλιά.

Κατά τον Πήτερ Μάρσαλ, το 1964, μια γαλλική ομάδα, η Jeunesse Libertaire, έδωσε νέα ώθηση στο απόφθεγμα του Προυντόν «η αναρχία είναι τάξη» δημιουργώντας το σύμβολο αυτό που γρήγορα πολλαπλασιάστηκε ανά τον κόσμο.

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που απαντάται το σύμβολο αυτό. Στις 25 Νοεμβρίου του 1956, η Alliance Ouvriere Anarchiste, χρησιμοποίησε για την ίδρυσή της το άλφα σε κύκλο.

Ακόμη, το BBC σε ένα ντοκιμαντέρ για τον Ισπανικό Εμφύλιο δείχνει έναν αναρχικό αγωνιστή να φέρει το άλφα σε κύκλο στο πίσω μέρος του κράνους του. Εκτός απ’ αυτά ξέρουμε πολύ λίγα για το σύμβολο αυτό.

Σήμερα, το άλφα σε κύκλο είναι ένα απ’ τα πιο πετυχημένα σύμβολα σε όλο το φάσμα των συμβόλων.

Η «εκπληκτική απλότητα και αμεσότητα το οδήγησε να γίνει το αποδεκτό σύμβολο του επανισχυροποιημένου αναρχικού κινήματος μετά την εξέγερση του 1968» κυρίως, καθώς σε πολλές, αν όχι στις περισσότερες, γλώσσες του κόσμου η λέξη αναρχία ξεκινά με το γράμμα άλφα, (Πήτερ Πήτερσον, σελ. 8).

πηγη http://www.hitandrun.gr/istoria-tis-mavris-simeas/

Δράση και Αντίδραση

Στην Ελλάδα υπήρξε μια περίοδος όπου η σοβαρή έρευνα για τα λεγόμενα παραφυσικά ή παραψυχολογικά φαινόμενα παρήγαγε αξιόλογο έργο, ακόμα και για τα διεθνή δεδομένα. Την ίδια εποχή διδασκόταν ειδική σειρά μαθημάτων για τα Ψυχικά Φαινόμενα στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της χώρας.

Όσο περίεργα και αν ακούγονται στα αυτιά σας τα προηγούμενα, αποτελούν μια από τις άγνωστες πτυχές της σύγχρονης ιστορίας μας. Δεν έχετε παρά να ψάξετε για τις μελέτες της περίφημης Ελληνικής Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών (1920-1940) και τις δραστηριότητες του ιδρυτή και συντονιστή της, Άγγελου Τανάγρα. Η εταιρία έχαιρε της εκτίμησης και οικονομικής βοήθειας του μεγαλύτερου μέρους της επιστημονικής και πνευματικής αφρόκρεμας εκείνης της περιόδου. Πραγματοποιούνταν πειράματα ακόμα και σε συνεργασία με άλλους σχετικούς διεθνείς φορείς, όπως για παράδειγμα την περίφημη Βρετανική Εταιρία Ψυχικών Ερευνών (BSPR).

Όμως το μέλλον σε καμία περίπτωση δεν δικαίωσε τις προσδοκίες του Τανάγρα και της ομάδας του. Έτσι στα χρόνια μετά τον πόλεμο ξεκίνησε να αναπτύσσεται ραγδαία το ρεύμα των κάθε λογής μέντιουμ-μελλοντολόγων, της χαρτομαντείας, της καφεμαντείας και των λοιπών συναφών «επαγγελμάτων». Το αποτέλεσμα ήταν να ξεκινήσει να χάνεται σταδιακά στη συνείδηση του κόσμου αυτή η αίσθηση της σοβαρότητας και της αίγλης που απέπνεε η ενασχόληση με αυτά τα ζητήματα. Κάτι που κατέστησε σαφές και ο ίδιος ο Τανάγρας κατά την τελευταία συνέντευξη που παραχώρησε τον Φεβρουάριο του 1969:«Πάντως, εγώ φεύγω με τη θλίψη ότι το έργο μου, η ίδρυση της Εταιρίας Ψυχικών Ερευνών, ερευνών αυστηρώς επιστημονικών, υπήρξε πρόωρος δια τον τόπον μας, όπου το πλείστον ή αδιαφορεί ή εξακολουθεί να ενδιαφέρεται δια εντυπωσιακάς παρεξηγήσεις των ψυχικών φαινομένων και αυταπάτας δήθεν επικοινωνιών με πνεύματα νεκρών. Κρίμα εις την προσπάθεια δια εν έθνος με την κληρονομίαν των Πυθίων και των Μαντείων, το οποίο έπρεπε να προηγείται επί του πεδίου αυτού».(Ψυχικές Έρευνες στην Ελλάδα, Νικόλαος Κουμαρτζής, Εκδόσεις ΔΙΟΝ)

Και επειδή η ιστορία κύκλους κάνει, οι συγκρίσεις με τα όσα ζούμε σήμερα είναι αναπόφευκτες. Από τα μέσα της δεκαετίας του 70’ οι Έλληνες ήρθαν σε επαφή με τη λεγόμενη «Έρευνα του Αγνώστου». Την αρχή έκαναν τα βιβλία του Γιώργου Μπαλάνου και αργότερα η ίδρυση των πρώτων ομάδων έρευνας στην Αθήνα. Την ίδια περίοδο κυκλοφόρησε και το αξιόλογο έντυπο «Τα αινίγματα του Σύμπαντος» με διευθυντή τον Χρήστο Λάζο, ενώ την εμφάνισή τους έκαναν και τα πρώτα σχετικά βιβλιοπωλεία με σημαντικότερο τον ιστορικό «Πύρινο Κόσμο». Η εποχή των ερευνών του Τανάγρα έδειχνε να είχε περάσει ανεπιστρεπτί, παρ’ όλα αυτά ένα νέο κίνημα με αγάπη, μεράκι και δίψα για την επίλυση των αινιγμάτων του κόσμου μας έκανε τα πρώτα του βήματα. Εδώ να σημειώσω πως η μαζική εμφάνιση βιβλίων Ελλήνων συγγραφέων σχετικών με την αρχαία Ελλάδα, λίγα χρόνια αργότερα, πιστεύω δεν ήταν καθόλου τυχαία και σχετίζεται άμεσα με τα όσα είχαν προηγηθεί.…
Όμως και πάλι, μερικές δεκαετίες αργότερα, η ενασχόληση με όλα αυτά τα θέματα δείχνει να έχει χάσει κάτι από τη μαγεία της στα μάτια των πολλών. Η είσοδος των μπαρουφολόγων-τηλεβιβλιοπωλών στη ζωή μας, οι ιστορίες για διαγαλαξιακούς πολέμους, σύννεφα-ufo, υποχθόνια πλάσματα κάτω από τα πόδια μας, στοές που ενώνουν τους Δελφούς με την Ακρόπολη, θεωρίες για ερπετοειδείς συνανθρώπους μας, γνωστά hoaxes που πλασάρονται ως μυστήρια, είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα που έκαναν και κάνουν «τη ζημιά» τα τελευταία χρόνια. Σαν ένα αόρατο (;) χέρι να προσπαθεί να γελοιοποιήσει διαχρονικά κάθε προσπάθεια στροφής προς την πνευματικότητα, προς την εναλλακτική σκέψη, προς τον τρόπο με τον οποίο μας υποχρεώνουν να ζούμε και να σκεφτόμαστε από τη στιγμή της γέννησής μας.

---

Σημείωση: Το κείμενο δημοσιεύτηκε στη στήλη του Μηνά Παπαγεωργίου, “Δούρειος Ίππος”, στο περιοδικό “Φαινόμενα” του Ελεύθερου Τυπου (9/10/2010).


http://www.metafysiko.gr/?p=5521

Αλαφροΐσκιωτοι: Γιατί Κάποιοι Μπορούν και Βλέπουν τους Νεκρούς;

• Συγγραφέας: Γιώργος Ιωαννίδης

Αλαφροΐσκιωτος, μια λέξη με υπέροχη ακουστική αλλά και με τρομακτικό νόημα. Αλαφροΐσκιωτοι είναι αυτοί που αντιλαμβάνονται τον αόρατο κόσμο. Που μπορούν και βλέπουν τα πνεύματα των νεκρών, τους σκιερούς, αλλά και τα υπόλοιπα αλλόκοτα μικρά πλάσματα που ζουν παράλληλα ανάμεσά μας.

Οι αλαφροΐσκιωτοι δεν είναι μύθος, ούτε το φαινόμενο είναι τόσο σπάνιο. Προσωπικά έχω γνωρίσει τρεις, όμως υπάρχουν πολύ περισσότεροι. Συχνά ταυτίζονται με τα μέντιουμ, στην πραγματικότητα όμως είναι κάτι ξεχωριστό. Ποιοι λοιπόν είναι αλαφροΐσκιωτοι και τι είναι αυτό που τους επιτρέπει να βλέπουν τους πεθαμένους; Οπως ίσως γνωρίζετε από τις γιαγιάδες σας, η λέξη αλαφροΐσκιωτος είναι αρκετά παλιά και για να την εξηγήσουμε πρέπει να ανατρέξουμε στις Παραδόσεις (1904) του λαογράφου μας Νικόλαου Γ. Πολίτη.

Αυτοί με τον Ελαφρύ Ισκιο

Από το δεύτερο τόμο του μνημειώδους βιβλίου του, διαβάζω τα εξής: «Η λέξη στοιχειό είναι πανελλήνια, με τοπικές βέβαια παραλλαγές… Η λέξη, εκτός από τις κύριες σημασίες της, δηλώνει και την ψυχή, που τις τρεις πρώτες νύχτες μετά την έξοδό της από το σώμα περιπλανάται στη γη σαν συννεφάκι με χρώμα λευκό, αν υπήρξε ενάρετη, και μαύρο, αν ήταν αμαρτωλή. Συνηθέστερη είναι επίσης η χρήση του συνωνύμουίσκιος, που έχει επίσης ευρύτερη έννοια και μεταπλάστηκε από την αρχαία σκιά. Το παραγόμενο ρήμαισκιώνομαι, συνώνυμο του λαβαίνω ή λαβώνομαι, δηλώνει πάθος από δαιμονική επήρεια, και κυρίως αρρώστια που παθαίνει κανείς αν κοιμηθεί κάτω από στέγη ή δέντρο με βαρύ ίσκιο. Κι ακόμη ίσκιος ενός ανθρώπου ήταν το ήθος του, που καθρεπτιζόταν στο πρόσωπό του!

Το ρήμα σκιάζω τώρα, εκτός από την αρχαία του σημασία, σημαίνει και φοβίζω… Αλλωστε, η σκιά του ανθρώπου είναι ον υπερφυσικό, αυτοτελές. Και κάπως έτσι, οι λέξεις στοιχειό και σκιά έγιναν συνώνυμα. Στη νεοελληνική οι δυο αυτές λέξεις ταυτίστηκαν εκ νέου, όπως δηλώνει το σύνθετο αλαφροΐσκιωτος, και σε παλαιότερη εκδοχή ελαφρόστοιχος – δηλαδή αυτός που μπορεί να βλέπει στοιχειά και ξωτικά».

Η Κοινωνιολογική Θέση

Η ίδια μας η παράδοση, λοιπόν, ονοματίζει ως αλαφροΐσκιωτους αυτούς που έχουν την ικανότητα να βλέπουν τα αόρατα. Γιατί όμως τα άτομα αυτά να περιγράφονται με ελαφριά σκιά; Στην πραγματικότητα ο χαρακτηρισμός αυτός δεν είναι κυριολεκτικός. Απλά θεωρείται πως αυτός που έχει αδύναμη σκιά μπορεί να ζει ανάμεσα στον ορατό και τον άβατο κόσμο όπου δεν πέφτει καθόλου σκιά.

Οι αλαφροΐσκιωτοι, όμως, εκτός από την παραφυσική τους ιδιότητα, κατέχουν και μια κοινωνική θέση. Η καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, κ. Αννα Λυδάκη, στο εξαιρετικό της σύγγραμμα «Ισκιοι και Αλαφροΐσκιωτοι» (2003) γράφει τα εξής:

«Οι αλαφροΐσκιωτοι έχουν κερδίσει το δικαίωμα να φέρονται διαφορετικά από τους υπολοίπους, να μην ακολουθούν την καθιερωμένη συμπεριφορά, και η ανοχή δεν δείχνει πάντα σεβασμό… σε κάποιον που ζει ανάμεσα στο ορατό και το αόρατο, αλλά και σε κάποιον που οδηγείται από τον ίσκιο του, δηλαδή από την ψυχή του, σύμφωνα με τη σημασία που είχε η λέξη στην αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη.

Ο αλαφροΐσκιωτος είναι εκείνος που όχι μόνο συνομιλεί με στοιχειά, αλλά παράλληλα σκύβει στον πυρήνα της ύπαρξής του και ακούει μύχιες, σιωπηλές φωνές, που στην αντίθετη περίπτωση, αν δεν λάβουν δηλαδή απάντηση, αν αγνοηθούν, μπορεί να γίνουν άγριες κραυγές με απρόβλεπτες συνέπειες. Είναι εκείνος που βγαίνει έξω από την κοινωνική τάξη και ακολουθεί το δρόμο που του υποδεικνύει ο δικός του ίσκιος, ο οποίος έτσι ηρεμεί, δεν δυσφορεί και δεν τον καταπιέζει…

Συχνά επίσης γίνεται ο αποδιοπομπαίος τράγος της κοινότητας που επιμένει στην ομοιομορφία. Ομως δεν είναι λίγες οι φορές που οι άνθρωποι τον σέβονται και πιστεύουν ότι ξέρει κάτι περισσότερο από τους υπολοίπους, ακούει τις σιωπές και βλέπει το αόρατο».

Η Ψυχοπαθολογία των Αλαφροΐσκιωτων

Ωραία λοιπόν, αλαφροΐσκιωτοι υπάρχουν. Τι είναι όμως αυτό που τους επιτρέπει να βλέπουν τους πεθαμένους; Καταρχήν οφείλω να ξεκαθαρίσω πως αυτά που αντικρίζουν οι αλαφροΐσκιωτοι δεν είναι μόνο πνεύματα νεκρών, αλλά και υπάρξεις που παραπέμπουν στην κλασική μυθολογία!

Μήπως αυτό σημαίνει τότε πως οι οπτασίες αυτές είναι απλώς φαντάσματα του νου; Ή για να το ορίσω πιο ορθά, παραληρηματικές ψευδαισθήσεις;  Γεγονός είναι πως η ψυχολογία των αλαφροΐσκιωτων είναι πολύ συχνά τραυματισμένη: πρόκειται συνήθως για άτομα συναισθηματικά ευαίσθητα, εσωστρεφή, που βρίσκουν καταφύγιο στην τέχνη και τη φαντασία. Εχω επίσης παρατηρήσει πως δραματοποιούν εύκολα τις καταστάσεις, τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, προσκολλώνται έντονα σε ανθρώπους και παρουσιάζουν στοιχεία ηθικού μαζοχισμού, δηλαδή τάση για αυτοκαταστροφή και μελαγχολία. Ασφαλώς, τα περισσότερα από αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να δικαιολογηθούν ως παράγωγα της ικανότητάς τους και όχι το ανάποδο.

Αλλά και πάλι, μήπως οι αλαφροΐσκιωτοι είναι σχιζοφρενείς; Η απάντηση είναι αρνητική, διότι εκτός του ότι τα παραφυσικά βιώματα μπορούν να αποδειχθούν αν τα εξετάσουμε προσεκτικά, η ευρύτερη ψυχολογία τους δεν είναι αποδιοργανωμένη όπως συμβαίνει στις περιπτώσεις ψύχωσης!

Αλλά ακόμη και όταν τα ψυχολογικά τεστ δίνουν τη διάγνωση της σχιζότυπης διαταραχής της προσωπικότητας –όπως συνέβη στην περίπτωση μιας φίλης αλαφροΐσκιωτης που εξέτασα προσωπικά– το συμπέρασμα είναι λανθασμένο, καθώς με τον όρο αυτό η κλασική ψυχιατρική καπελώνει παρά επεξηγεί τις εμπειρίες αυτών των ανθρώπων. Σε τι διαφέρουν συνεπώς από εμάς τους υπόλοιπους;

Αναζητώντας το Γονίδιο Ψ

Πιστεύω ακράδαντα πως η διαφορά μπορεί να εντοπιστεί σε γονιδιακό επίπεδο. Οταν το 2004 ο Dr Dean Hamer είχε χαρακτηρίσει το γονίδιο VMAT2 ως το γονίδιο που ευθύνεται για τα μυστικιστικά βιώματα στην ανθρώπινη ψυχολογία, η θεωρία του προκάλεσε επανάσταση. Αντίστοιχα πιστεύω πως πρέπει να υπάρχει κάποιο γονίδιο το οποίο, όταν ενεργοποιείται, επιτρέπει σε ορισμένους ανθρώπους να δέχονται διαφορετικά ερεθίσματα από το περιβάλλον.

Είμαι σίγουρος πως αρκετοί μένουν καχύποπτοι μπροστά σ’ αυτή την ανεπιβεβαίωτη υπόθεση. Κι όμως, επιστήμονες όπως ο Dr Bruce Lipton ισχυρίζονται πως είναι δυνατόν η ανθρώπινη συνείδηση –με το πέρασμα αρκετών γενεών– να τροποποιήσει τον γενετικό μας κώδικα. Πρόκειται για τη διαδικασία Regenetic, την οποία έχει αναπτύξει διεξοδικά ο Sol Luckman στο βιβλίο του «Conscious Healing»(2005). Σύμφωνα με την εν λόγω θεωρία, είναι δυνατόν ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό να αλλοιώσει τη δομή του DNA και από υποκειμενικό στοιχείο να γίνει κληρονομικό χαρακτηριστικό.

Εφόσον λοιπόν αλαφροΐσκιωτοι υπάρχουν από την αρχαιότητα, είναι λογικό κάποια στιγμή να έχει διαμορφωθεί ένας γενετικός προγραμματισμός που να μας επιτρέπει να αντικρίζουμε τους πεθαμένους. Αυτό που κάποτε ήταν γενετική παρέκκλιση μπορεί αύριο να αποτελεί τον κανόνα! Εξάλλου, το ότι δεν έχουμε εντοπίσει ακόμη το γονίδιο αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει…

Ορισμένες Απίστευτες Εμπειρίες

Οπως θα παρατηρήσατε, στην αρχή του άρθρου τόνισα πως οι αλαφροΐσκιωτοι διαφέρουν από τα μέντιουμ. Ενας αλαφροΐσκιωτος μπορεί να βλέπει τους πεθαμένους, αυτό όμως δεν σημαίνει πως εκείνοι μπορούν να μιλήσουν μέσα από το σώμα του. Η λεπτομέρεια είναι μικρή αλλά σημαντική.

Οι αλαφροΐσκιωτοι είναι ψυχικά ευαίσθητα άτομα τα οποία αντιλαμβάνονται αυτό που οι υπόλοιποι αδυνατούν να αντιληφθούν. Συνήθως δεν μπορούν να δουν συγκεκριμένες φιγούρες παρά μια αιθερική έγχρωμη «ομίχλη» που δυναμικά σχηματίζει μια μορφή. Αλλοτε πάλι έχουν μια γενικότερη αίσθηση πως κάτι βρίσκεται κοντά τους. Κατά κανόνα, όμως, βλέπουν –κυριολεκτικά– αλλοδιαστατικά πλάσματα να βαδίζουν ανάμεσά μας.

Οι περιγραφές που έχω συγκεντρώσει από αλαφροΐσκιωτους είναι πραγματικά εντυπωσιακές: μικρά πράσινα πλασματάκια να περιφέρονται στους θάμνους στην παραλία της Θεσσαλονίκης, πανέμορφες νύμφες να ξαπλώνουν στους βράχους κάτω από τον καταρράκτη στην Εδεσσα, βασανισμένες ψυχές να πέφτουν ξανά και ξανά από την άκρη του London Bridge στο Λονδίνο, πνεύματα που κραυγάζουν να βγαίνουν από τους καθρέφτες, ανήσυχα φαντάσματα να περιπλανώνται μέσα στα λεωφορεία και σκιές σαν υγρό μελάνι να ξεχύνονται από τους τοίχους αιωρούμενες πάνω από τα κρεβάτια μας.

Τα περιστατικά είναι δεκάδες και θυμίζουν έντονα κινηματογραφικές σκηνές από την «Εκτη Αίσθηση» ή το ιαπωνικό «Ju-On». Δεν σας κρύβω πως παραμένω σκεπτικιστής στις περισσότερες από αυτές τις ιστορίες. Παρ’ όλα αυτά, μπορώ να επιβεβαιώσω πως τουλάχιστον σε δυο περιπτώσεις οι περιγραφές είναι αληθινές! Στην πρώτη, εγώ και μια αλαφροΐσκιωτη φίλη μου είδαμε το φάντασμα μιας κοπέλας να στέκεται στην άκρη του κρεβατιού. Στη δεύτερη, μια αλαφροΐσκιωτη αντίκρισε το ίδιο πνεύμα που διαισθάνθηκε το μέντιουμ Gordon Smith στην τελευταία του επίσκεψη στην Ελλάδα, το 2007.

Οι εμπειρίες αυτές –καθώς και άλλες σοβαρές ενδείξεις– με πείθουν πως το φαινόμενο είναι αληθινό. Μέχρι στιγμής ασφαλώς δεν έχουν προκύψει αδιάψευστα επιστημονικά στοιχεία. Οι ιστορίες όμως είναι τόσο πολλές που θα λύγιζαν και τον πιο σκληροπυρηνικό σκεπτικιστή.

Who is Who: : Ο Γιώργος Ιωαννίδης είναι ψυχολόγος (Ba Psychology, Ma Psychoanalysis), συγγραφέας (έξι βιβλίων πάνω στον εσωτερισμό και την φιλοσοφία, όπως το «Ο Δρόμος του Βουβαλιού: Η Σοφία του Ζεν μέσα από 10 Εικόνες», «Δαίμονες: Οι Σκοτεινοί Αγγελοι» κ.α.), καθηγητής Ψυχολογίας στο Life Therapy Academy, διευθυντής των εκδόσεων Δαιδάλεος και μέλος της Ελληνικής Κοινότητας του Μεταφυσικού. Από τις εκδόσεις Δαιδάλεος κυκλοφορεί η μελέτη του «Το Πρόσωπο του Ιησού ως Αρχέτυπο του Ανθρώπου»

http://www.metafysiko.gr/?p=8449

80% των Ρώσων πολιτών έδωσε στον Πούτιν ΕΝΤΟΛΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ. ΝΤΟΥ στην Τουρκία. Αφανίστε τους και δώστε μας την Πόλη. Έτσι θα κοπεί “μαχαίρι” η λαθροεισβολή

ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΣΑ ΤΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΑΙ ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΠΑΤΡΙΔΑ

-ΕΘΝΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΙΝΟ

-ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

-ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΚΡΥΒΟΥΝ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΚΑΙ ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΕΚΔΙΩΞΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟΥΣ “ΤΕΛΕΙΩΣΟΥΜΕ”

ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΑΤΡΟΝΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΟΥ ΛΑΟΥ. ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ ΝΑ ΤΟΝ ΚΑΠΗΛΕΥΕΤΑΙ

ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΙΑ ΔΕΝ ΤΗ ΓΡΑΦΟΥΝ ΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΛΑΜΟΓΙΑ ΤΗ ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ

Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΗΚΕΙ ΜΟΝΟΝ ΣΤΟΥΣ ΑΛΗΘΙΝΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

http://www.makeleio.gr/?p=557031

Εγχειρίδιο καλλιέργιας Κάνναβης σε αστικές και αγροτικές περιοχές της Ελλάδας

Πρόλογος

Αυτό το ανάγνωσμα αποτελεί οδηγίες του πως μπορεί κάποιος να καλλιεργήσει το φυτό της Κάνναβης με σκοπό την συλλογή του άνθου του φυτού (Φούντα) καθώς και οδηγίες παρασκευής Χασίς (σοκολάτα – τάκος) από τα υπολείματα μετά την συγκομιδή.

Βήμα 1

Γεννετική

Η επιλογή του βιολογικού υλικού που θα χρησιμοποιηθεί επιρρεάζει σε μεγάλο βαθμό το τελικό αποτέλεσμα όχι μόνο από άποψη ποιότητας της φούντας αλλά και από άποψη βιοσημώτητας του φυτού. Πολλοί πρώτοι καλλιεργητές μπορεί να έχουν ως στόχο την καλλιέργεια του τελευταιου επιτευγματος της Ολλανδικής τράπεζας σπόρων και να καταριούντε το αλβανικό χόρτο πρέπει όμως να έχουν υπόψιν τους ότι τα αλβανικά φυτά θα είναι (και είναι) πολύ πιο απροβλημάτιστα κατά την καλλιέργια σε σχέση με μερικές εξωτικές ποικιλίες «σκανκ». Μία καλά καλλιεργημένη αλβανική φούντα δεν έχει πολλα να ζηλέψει απο μία φούντα «Ράτσας» (Ναι φιλαράκι ελληνικό είναι 10ευρώ το τζι). Επίσης μία καλά καλιεργημένη αλβανική φούντα είναι πάντα καλύτερη από μία φτωχά καλλιεργημένη φούντα «σκανκ»

Το γένος της κάναβις όπως την ξέρουμε αποτελείται απο 2 τύπους και συνδιασμούς αυτών. Η μία είναι γνωστή ως «Σάτιβα» και η άλλη είναι γνωστή ως «Ιντικα». Αυτές οι δύο κατηγορίες έχουν ως κύρια διαφορά τον τύπο της «μαστούρας» καθώς και την γενική εμφάνιση του φυτού. Η πιο εμφανής διαφορά μεταξύ των 2 θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι τα φύλλα του κάθε φυτού. Η «Σάτιβα» έχει μακρια λεπτά δάχτυλα στα φύλλα με μητερή άκρη ενώ ή «Ιντικα» έχει πλατιά πιο κοντόχοντρα δάχτυλα στα φύλλα της με κάπως οβάλ άκρη. Οι συνδιασμοί θα φέρουν και τα 2 χαρακτηριστικά στα φύλλα τους. Μακρόστενα αλλα όχι πολύ στενά φύλα με κάπως στρόγγυλες άκρες π.χ. Το φυτό μπορεί να έχει παραπάνω ποσοστό από το ένα είδος σε σχέση με το άλλο αυτό επίσης φαίνεται στα φύλλα τα οποία θα έχουν εντονότερα τα χαρακτηριστικά του ενός τύπου.

Τα «σκανκ» είναι συνδιασμός αυτών των 2 φυτών με διαλεγμένη διαστάυρωση για την δημιουργεία φυτών με κάποια επιθυμητά χαρακτηριστικά. Μπορείς να καταλάβεις ένα καλό φυτό μόνο από το σχήμα των φύλλων του. Θα ανακαλύψετε ότι σχεδόν όλα τα φυτά της μαριχουάνας της «πιάτσας» όταν φυτευτούν θα παράγουν φυτά τα οποία είναι εμφανές ότι περιέχουν και τους 2 τύπους φυτού, όπως τα «σκανκ».Θα ανακαλύψετε επίσης ότι τα φυτά απο σπόρο της «πιάτσας» είναι και αυτά διασταυρωμένα για την αποκομοιδή κάποιον χαρακτηριστικών, αυτά σηνύθως είναι η μεγάλη και απροβλημάτιστη παραγωγή, πράγμα το οποίο μπορεί να φανεί ως σύμαχος στην απόπειρά σας.

Μία από τις τελευταιίες ανακαλύψεις των ολλανδών είναι οι ποικιλίες που ανθίζουν αυτόματα. Οι ποικιλίες της κάνναβης ανάλογα από τον τύπο θα αρχίζουν να ανθίζουν μόλις το φως της ημέρας μειωθεί κάτω από τις 12 ώρες. Από προσωπική έρευνα του συγγραφέα μερικές ποικιλίες της πιάτσας θα αρχίσουν να ανθίζουν με πάνω από 14 ώρες φως, απόδειξη ότι οι μαζικοί παραγωγοί της αλβανίας κάνουν επιλεκτική διαστάυρωση είτε επίτιδες είτε καταλάθως. Οι καινούριες αυτές ποικιλίες της ολλανδίας θα φυτρώσουν από σπόρο, θα βγάλουν λίγα φύλλα και θα αρχίσουν αμέσως να ανθίζουν ανεπιρέαστα από το φως. Χαρακτηριστική ποικιλία αυτού τού είδους φυτού είναι η «LowRyder» (ναι με “Y” ) Επίσης αυτά τα φυτά αφού δεν μεγαλώνουν συνέχεια μέχρι να μειωθεί το φως θα φτάσουν μέχρι 25 εκατοστά μέσα στο σπίτι ή 40 εκατοστά στον ήλιο πράγμα το οποίο τα κάνει ιδιαίτερα «διακριτικά». Η ποικιλία καλλιεργήθηκε από την «JointDoctor» που κάνει και την εμπορία μέσω ίντερνετ.

Η επιλογή του φυτού θα πρέπει να είναι ανάλογη με το χώρο που θα καλλιεργηθεί. Αν φυτέψετε στην εξοχή στα ανοιχτά καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσετε τις ποικιλίες που χρησιμοποιούν οι αλβανοί τόσα χρόνια με τόση επιτυχία. Αν έχετε μία ποιο κοντινή επαφή με τα φυτά σας μπορείτε να καλλιεργήσετε πιο απαιτητικές ποικιλίες αλλά η απογοήτευση μπορεί να είναι λίγο πότισμα παραπάνω μετά...

Βήμα 2

Επιλογή του χώρου.

Εδώ θα χωρίσουμε αυτό το κεφάλαιο σε 3 κατηγορίες, στην εξοχή, στην πόλη με φυσικό φως και στην πόλη με τεχνιτό φως.

Στην εξοχή

Όλοι έχουμε ακούσει για τα δέντρα του βοσκού στο ποτάμι και το κατσικο-φαγωμένο δέντρο του τοπικού κάνγκουρα. Συνήθως η καλλιέργια του φυτού στην εξοχή έχει προβλήματα και αυτό μπορεί να είναι για διάφορους λόγους. Ένας είναι ότι η εξοχή δεν είναι ελεγχόμενο περιβάλον. Τα ζώα που περνάνε (όχι μόνο τα τετράποδα) μπορεί να βλάψουν το φυτό σας (οι κατσίκες τελικά τρώνε μόνο κάνναβη ?) Ο καιρός μπορεί να κόψει το φυτό σας λόγω αέρα, ο πανικοβλημένος τύπος που μόλις ανακάλυψε το φυτό σας απλά θα το ξεπατώσει και θα το μοστράρει για δικό του. Αν επιμένετε να καλιεργήσετε στην εξοχή κάντε το τουλάχιστον με γλάστρες, με πολλές τρύπες στον πάτο. Ετσι έχετε την αποστράγγιση της γης με καλό χώμα και το φως του ήλιου που είναι ανώτερο από κάθε είδος λάμπας. (και άλλα για τις λάμπες παρακάτω). Στην εξοχή οι θερμοκρασίες είναι ακραίες. Ένα μαλακό κρύο στην πόλη είναι παγετός στην εξοχή και το φυτό σας μπορεί να παγώσει. Δεν συζητάμε καν για χαλάζι. Μετά από μελέτη ανακάλυψα ότι υπάρχουν 2 βασικοί εχθροί για την καλλιέργεια της κάνναβης στην εξοχή: Οι μπάτσοι και ο χρόνος.

Οι μπάτσοι θα σας κάνουν να φυτέψετε κυριολεκτικά «στου διαόλου τη κάλτσα» με αποτέλεσμα παραμελημένα φυτά αφού δεν θα πηγένετε να τα βλέπετε. Επίσης μπορεί να σας ακολουθήσουν εύκολα αφού η εξοχή είναι πολυ εύκολο να παρακολουθηθεί. Όταν πηγαίνετε στα δέντρα σας ντυθήτε σα λοκατζης και πάρετε μαζί σας τη καραμπίνα του παππού και ένα ζευγάρι κυάλια. Έτσι μπορείτε να πείτε ότι βγήκατε για κυνήγι και απλά πέσατε πάνω στα δέντρα, πάρτε και το κυνηγιτικό «κανίς» σας μαζί. Αν αντέξετε και το ξύλο μπορεί και να γλιτώσετε.

Ο χρόνος της ηλιοφάνιας στην ελλάδα πέφτει κάτω από 12 ώρες όταν είναι ήδη πολύ αργά γιατι πέφτει παγωνιά. Η παγωνιά είναι χειρότερη στην εξοχή και τα φυτά σας θα γίνουν γρανίτα πολύ πριν ανθοφορήσουν. Θα πρότεινα αποκλειστικά να φυτέψετε αυτόματες ποικιλίες πχ «Low Ryder» αφού αυτές θα σας παρέχουν από σπόρο σε φούντα σε 8 εβδομάδες. Κάτω από το φως του ηλιου μπορούν να παράγουν μεγάλες ποσότητες φούντας αλλά πολύ μικρότερες από τα εμπορικά φυτά της αλβανίας. Πάντων εάν δεν είστε διατεθιμένοι να τα φυτέψετε για να μη βγάλουν φούντα ποτέ και να παγώσουν βάλτε αυτόματα φυτά. Απλά βάλτε πολλά.

Στην πόλη με φυσικό φως

Μπορεί να είναι ακάλυπτοι χώροι, γλάστρες στο μπαλκόνι και στην ταράτσα. Το καλό είναι ότι μπορείτε να έχετε κοντινή και συχνή επαφή με τα φυτά σας. Το κακό είναι και πάλι οι μπάτσοι ο χρόνος αλλά τώρα και οι συμπολίτες σας. Όσο πιο πολυσύχναστη είναι η περιοχή που θα φυτέψετε τόσο πιο πιθανό είναι να πέσει η καλλιέργια σας στην αντίληψη της αστυνομίας. Επίσης οι πόλεις είναι κατακλησμένες από γηραιούς κυρίους και κυρίες που το να σας καρφώσουν στην αστυνομία θα τους προσφέρει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από οτιδήποτε.

Επίσης λόγο του χρόνου η καλλιέργια σας θα αρχίσει να ανθοφορεί πάλι όταν είναι αρκετά αργά αλλά στην πόλη έχετε την πολυτέλεια να καλύπτετε τα φυτά σας με 3πλη σακούλα σκουπιδιών κάθε μέρα αφήνοντας τα φυτά λιγότερο από 12 ώρες στο φως κάνοντας τα να ανθίσουν όποτε εσείς θέλετε. Αυτό μπορεί να αποδειχθει πολύ κουραστικό και δεν συζητάμε καν για τα βλέματα που θα τραβήξετε.

Θα ήταν επίσης πολύ χρήσιμο να χρησιμοποιήσετε μία αυτόματη ποικιλία. Αυτός ίσως να είναι και ο καλύτερος συνδιασμός. Έχετε το φως του ήλιου, την ασφάλεια της πόλης, είστε κοντά στα φυτά σας και τα φυτά αυτά τα οποία δε μεγαλώνουν πολύ μπορούν να «χωθούν» σε κάθε μπαλκόνι χωρίς να τραβήξουν τα βλέματα.

Στην πόλη με τεχνιτό φως

Αυτή είναι η μέθοδος που έρχεται στο μυαλό του καθενός όταν ακούει την φράση «έβαλα δέντρα». Είναι η καλλιέργεια μέσα σε κάποιο σπίτι η διαμέρισμα με τη χρήση του τεχνιτού φωτός. Η αρχή είναι απλή, αν το δωματιο δεν έχει φως τότε μαλλον δεν βλέπει και κανένας τι γίνεται μέσα. Επίσης με τα φώτα μπορείτε να ελέγξετε πόση ώρα φως πέρνουν τα φυτά και να τα κάνετε να ανθίσουν όποτε εσείς θέλετε. Στην περίπτωση που η αστυνομία μπει σε τέτοιο χώρο τότε μαλλον μπορείτε να ξεχάσετε την φράση «προσωπική χρήση» και αν έχετε παλαιότερη καταδίκη τότε πληρώστε την πιστωτική, χαρίστε το σκύλο και τελειοποιήστε την τεχνική του αυνανισμού σας. Αν η αστυνομία έρθει τότε μην πείτε απολύτως τίποτα εκτός από το αν έχουν ένταλμα. Αν έχουν ένταλμα ανοιξτε την πορτα και μην πείτε τίποτε, απλά πάρτε το δικηγόρο σας. Αν δεν έχουν ένταλμα θα προσπαθήσουν να σας πείσουν ότι είναι καλύτερα για σας να ανοίξετε την πόρτα τώρα, μπούρδες, κλείστε την πόρτα και έχετε γύρω στη μία ώρα να εξαφανίσετε τα πάντα μέσα από το σπίτι. Η τουαλέτα είναι καλή λύση.

Οι λάμπες που χρησιμοποιούντε είναι είτε του τύπου «HPS» είτε του τύπου «MH». Θα τις δείτε στο ίντερνετ να πωλούντε από πολλές σελίδες. Η τιμή είναι κάπως τσουχτερή αλλα αυτές οι λάμπες είναι έτοιμες για τοποθέτηση. Στην περίπτωση που δεν θέλετε να πληρώσετε λάμπες (και καλά θα κάνετε για την πρώτη σας καλλιέργεια) μπορείτε να κάνετε μία βόλτα στην πόλη. Θα δείτε λάμπες να φωτίζουν κτίρια στερεωμένες στο έδαφος βγάζοντας ένα πορτοκαλί – ροζ φως. Αυτές είναι οι λάμπες «HPS» όπου είναι και οι καλύτερες και ακριβότερες από τις 2. Είναι οι ίδιες λάμπες που φωτίζουν τους δρόμους από τις κολώνες στο πεζοδρόμιο. Κλέψτε τη λάμπα με όποιο τρόπο θέλετε αρκεί να πάρετε όλη τη μονάδα μαζί σας. Ανοίξτε τη μονάδα σπίτι και βγάλτε τη λάμπα, το καθρέπτη και τον ενισχυτή, Τοποθετίστε επιπλέον μέτρα καλώδιο ανάμεσα στον ενισχυτή και τη λάμπα και βάλτε τις λάμπες στα 1,80 μέτρα από το έδαφος. 2 λάμπες των 400βατ είναι μια χαρά για 10-15 δέντρα και δε θα χρειαστεί να τις χαμήλώνετε και να καίτε τα φυτά σας. Στην αρχή μπορείτε να τις δουλεύετε για όλο το 24ωρο μέχρι τα φυτά σας να γίνουν 60εκ μέχρι 1 μέτρο, μετά αλλαξτε το φως σε 11 ώρες με ένα χρονοδιακόπτη και αν δεν υπάρχει φως δυνατότερο από ένα κερί για πάνω από ένα λεπτό κατά την σκοτεινή περίοδο τα φυτά θα αρχίσουν να ανθιζουν. Κρατήστε τη θερμοκρασία στο δωματιο γύρω στους 30 βαθμούς. ( 27 – 34)

Βήμα 3

Φυτεύοντας τα φυτά

Το χώμα

Πάρτε χώμα από μαγαζί ή από καινούριο πάρκο. Προσέξτε το χώμα να αποροφάει το νερό, να μη λασπώνει και να μη πετρώνει. Βάλτε μία δόση λίπασμα και ανακατέψτε καλά. Βάλτε το στις γλάστρες και ποτίστε καλά. Ανοίξτε τρύπες γύρω στο 1,5 εκατοστό και βάλτε τις ρίζες. Οι γλάστρες θα πρέπει να είναι 40 Χ 40 Χ 40 εκ. Μεγαλύτερες γλάστρες προσφέρουν επιπλέον προστασία από το υπερβολικό πότισμα.

Ο σπόρος

Πάμε λοιπόν στην τοποθέτηση του φυτού. Πρώτα από όλα θα χρειαστείτε σπόρους ή μικρά φυτά. Αν έχετε μικρά φυτά βάλτε τα σε μεγάλες γλάστρες 40 Χ 40 Χ 40 εκ. και ποτίστε με ένα ψεκαστήρι. Μη ποτίζετε με μπουκάλια γιατί μπορεί να κουνηθεί η ρίζα και να καταστραφεί το φυτό. Αρχίστε να ποτίζετε με ποτιστήρι όταν τα φυτά σας βγάλουν τουλάχιστον 6 φύλα.

Πάρτε ένα πιατάκι για γλυκό κουταλιού λίγο βαθύ (έρε Ελλαδάρα) τοποθετήστε ένα στρώμα βαμβάκι και βρέξτε το βαμβάκι πολύ αλλα χωρίς να επιπλέει στο νερό το βαμβάκι. Τοποθετήστε τους σπόρους επάνω στο βαμβάκι και κλείστε το πιατάκι με αλουμινόχαρτο. Βάλτε το πιατάκι στο συρτάρι και ελέγχετε κάθε 12 ώρες. Ο σπόρος θα σκάσει και θα βγάλει ρίζα. Βγάλτε το σπόρο 15 ώρες αφότου σκάσει και βάλτε τον με τη ρίζα κάτω (κατά προτίμιση) 1-2 εκατοστά βαθιά στο χώμα. Ανοίξτε την τρύπα βάλτε το σπόρο και κλείστε απαλά. Ποτίστε με ψεκαστήρι και ξαναποτίστε μόλις ξεραθεί λίγο το νερό στην επιφάνεια της γλάστρας. Προσοχή αυτή είναι η πιο ευαίσθητη στιγμή του φυτού. ΜΗΝ ποτίσετε πολύ θα πνίξετε το φυτό.Μεταφέρετε και φυτέψτε το σπόρο ΑΠΑΛΑ. Ποτίστε με ψεκαστήρι μόλις ξεραθεί λίγο το χώμα στην επιφάνεια. Οι πρωτάριδες δεν κάνουν τίποτα λίγο, με αποτέλεσμα πνιγμένα φυτά και καμένα φυτά από λίπασμα.

Βήμα 4

Μεγαλώνοντας τα φυτά.

Αφότου τα φυτά βγουν από το χώμα θα μεγαλώνουν μέχρι να κοπεί το φως κάτω από 12 ώρες ή αν έχετε αυτόματη ποικιλία (καταλαβατε ότι μου αρέσει αυτή η ποικιλία ?) μέχρι να ενεργοποιηθεί η διαδικασία της ανθοφόρησης. Χρησιμοποιήστε λίπασμα άλλα πάντα βάλτε λιγότερο από ότι λέει στο σακούλι. Προτιμίστε τα στερεά λιπάσματα γιατί αυτά δεν θα πάνε κατευθείαν στη ρίζα όπως τα υγρά καίγοντας τα φυτά και θα κρατήσουν περισότερο καιρό το χώμα λιπασμένο. Η κοπριά δουλεύει μια χαρά και η φούντα θα έχει πολύ καλή γεύση. Επίσης πρέπει αποβάλετε κάθε μαλακία που έχετε ακούσει για το τι πρέπει να ρίξετε στα φυτά σας (σκουριά, αίμα, καφέ, γύρο πίττα και γάλα) Ειδικά το γάλα δεσμεύει το οξυγόνο στο χώμα και κυριολεκτικά σκοτώνει τα φυτά σας. Πάντα σε αυτές τις δοξασίες υπάρχει μία δοση αλήθειας και αυτή είναι ότι το φυτό χρειάζεται 3 ουσίες για να ζήσει και μία που ρυθμίζει το Ph στο χώμα. Το χώμα αν είναι απο μαγαζί ή φρεσκοστημένο πάρκο δε θέλει τπτ. Απλά πράγματα λοιπόν, 3 ουσίες. Αυτές είναι τα 3 νούμερα που γράφουν επάνω τα λιπάσματα. Πάρτε ένα λίπασμα που να έχει λίγο από ολα και το φυτό σας θα έχει τα πάντα. Όσο μεγαλώνουν τα φυτά θα πρέπει να τα ποτίζεται και βάλετε άλλες 4 φορές το πολύ λίπασμα. Μάθετε το φυτό σας, αν είναι στερεο και τα φύλα στέκονται είναι μια χαρά. ΠΡΟΣΟΧΗ αν τα φύλλα «κρέμονται» τότε έχει ΠΟΛΥ νερό. Πολλοί νομίζουν ότι το φυτό δεν έχει νερό και το πνίγουν όταν τα φύλλα κρέμονται. Επίσης τα φύλλα κρέμονται όταν έχει πολύ ζέστη. Ποτίζεται κάθε 3 μέρες κατά προτίμιση μόλις πέσει ο ήλιος. Αν έχετε οριακές γλάστρες προσέξτε να μην πνίξετε τα φυτά σας. Ένας οδηγός θα ήταν να ποτίσετε αν τα πρώτα 2-3 εκατοστά του χώματος είναι στεγνα.

Βήμα 5

Η φούντα

Τα φυτά θα αρχίσουν να ανθίζουν όταν το φως αρχίσει να πέφτει από τις 12 ώρες ή αν έχετε βάλει αυτόματη ποικιλία. Τα φυτά θα είναι είτε αρσενικά είτε θυλικά ή ερμαφρόδιτα. Τα φυτά ειναι θυλικά ή αρσενικά από το σπόρο ακόμα και δεν υπάρχει τπτ που μπορείτε να κάνετε για να το αλλάξετε. Τα θυλικά είναι που θα βγάλουν και φούντα. Αν πετάξετε τα αρσενικα και τα ερμαφρόδιτα γρήγορα μακρυά από τα θυλικά τα θυλικά δεν θα βγάλουν σπόρο και θα παράγουν «σινσεμίλα» (χωρίς σπόρο) φούντα που είναι και η καλύτερη πχ «σκανκ» από «κοφι-σοπ» Είναι γεγονός ότι μεγάλες ποσότητες σκανκ που πωλούνται στην ελλάδα είναι απλά προσεγμένη «σινσεμίλα» αλβανική φούντα.

ΘΥΛΙΚΟ ΑΡΣΕΝΙΚΟ

Πετάξετε τα αρσενικά και τα ερμαφρόδιτα νωρίς για να μη χαλάσουν τη θυλική φούντα ή κρατήστε τα να ξεραθούν σε μία ντουλάπα στο σκοτάδι στη δροσιά για να τα κάνετε καλή σοκολάτα εκτός αν θέλετε να βγάλετε σπόρο από κάποια συγκεκριμένα φυτά. Τα αρσενικά μπορούν τα ενεργοποιήσουν τα θυλικά σε μεγάλη απόσταση. Το να βάλετε στην άκρη 2 δεντρα δεν είναι αρκετό και μπορεί να υποβαθμίσετε και τα υπόλοιπα 15 σε σποριάρικη φούντα..

Τα θυλικά θα ανθίζουν για 4 με 9 εβδομάδες. Κατά τη διάρκεια της ανθοφόρισης μερικά φύλλα μπορεί να κιτρινίσουν και να πέσουν, είναι φυσιολογικό. Η φούντα θα αρχίσει από μερικές άσπρες τρίχες που θα πληθαίνουν. Μόλις η φούντα έχει πάνω από 50% καφέ τρίχες είναι ώριμη. Μερικές φούντες θα ωριμάσουν νωρίτερα από τις άλλες και μπορείτε να τις κόψετε αλλά προσέξτε μη χαλάσετε τις διπλανές φούντες. Χρησιμοποιείστε ένα κοφτερό ψαλίδι με μητερή άκρη.

Βήμα 6

Η καβάτζα

Όταν οι περισσότερες φούντες είναι ώριμες κόψτε το δέντρο από τη βάση. Κρεμάστε το ανάποδα στη ντουλάπα στο σκοτάδι και στη δροσιά και κόψτε μόνο τα πολύ μεγάλα φύλλα. Αφήστε το για 1 μέρα και η φούντα θα αρχίσει να χωρίζει από το φύλλο. Κόφτε τις φούντες και βάλτε τις σε χαρτοσακούλες ανοιχτές ή σε βάζα ανοιχτά στη ντουλάπα στη δροσιά Σε 3 μέρες περίπου η φούντα θα είναι και ξερή και θα έχει «ωριμάσει» σωστά. Έτσι θα έχει ωραία γεύση και δε θα είναι σαν την απαίσια αλβανική λάθος ξεραμένη από πέρισυ φούντα. Μην πίνετε χλωρές φούντες γιατί δεν κάνουν τπτ και μη ξερένετε σε «μπρίκια» «φούρνους» και «ήλιο» γιατί θα τις καταστρέψετε. Αν την αφήσετε στο σκοτάδι στη δροσιά δε θα χάσει καθόλου από την ενέργειά της. Λίγα φύλλα θα μείνουν επάνω στη φούντα είναι επιλόγή σας πόσο θα αφήσετε. Απλά μην τα κόψετε εντελώς γιατί θα χάσετε και λίγη φούντα. Αφότου ξεραθούν βάλτε σε νάυλον σακουλάκια που κλείνουν και αποθηκεύστε μακριά από ζέστη υγρασία και φως.

Βήμα 7

Τα σκουπίδια

Οτι μείνει από τα παραπάνω εκτός από τους κορμούς μπορείτε να τα αποστάξετε σε σοκολάτα. Είναι πολύ εύκολο. Ξεράνετε το μπάζο μέχρι να σπάει αλλά χωρίς να γίνει πολύ ξερό. Πάρτε ένα μπλέντερ βάλετε ένα στρώμα μπάζο, καλύψτε με κρύο νερό και βάλτε και ένα στρώμα πάγο. Χτυπήστε για 1 λεπτό (όχι πολυ παραπάνω πειράζει). Φιλτράρετε μέσα από ένα μεταλικό φίλτρο για καφέ και βάλτε το υγρό σε ένα ποτήρι στο ψυγείο. Βάλτε ακόμα 1-2 παγάκια, το θέλετε κρύο. Αφήστε το στο ψυγέιο για 90 λεπτά και δείτε το ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΤΟ ΚΟΥΝΗΣΕΤΕ. Μία ασπριδερή σκόνη θα κάτσει κάτω στο ποτήρι, είναι το πεντακάθαρο χασις σας (σοκολάτα). Βγάλτε το χωρις να κουνήσετε καθόλου αφίστε κάπου και αρχίστε να τραβάτε το νερό με ένα βετέξ ή χαρτι κουζίνας. Θα πάρει λίγη ώρα υπομονή (περιμένατε 2 μηνάκια έτσι και αλλιώς). Πάρτε τη σκόνη απλώστε την σε καθαρή επιφάνεια και βάλτε επάνω ένα κομάτι χαρτί κουζίνας να ρουφήξει το πολύ νερό. Μόλις βγάλετε το περισσότερο νερό θα αρχίσει να σχηματίζεται μία πλαστελίνη που είναι σχεδόν καθαρά «τρίχομα» οι αδένες της τετραυδροκαναβινόλης στο φυτό. Αυτή η ουσία «μαστουρώνει» αλλά δεν «νταγκλάρει»

Η φούντα περιέχει και «CBD» σε ποσό ανάλογα με την ποικιλία (ανάμεσα σε ίντικα και σάτιβα) η οποία σε νταγκλάρει κιόλα. Μην πατίσετε τη σοκολάτα γιατί όταν ξεραθεί θα είναι δύσκολο να την ξανακάνετε σκόνη για να την πιείτε.

πηγη  http://oposnane.blogspot.gr/2007/01/blog-post_30.html

Αλκοολική εξάρτηση και τρόποι αντιμετώπισης

Ειρήνη Σεγρέδου


  Περίληψη
Η εξάρτηση από το αλκοόλ είναι ένα φαινόμενο πολυσύνθετο και πολυπαραγοντικό που έχει να κάνει με την αλληλεπίδραση τόσο ατομικών όσο και περι- βαλλοντικών παραγόντων. Το αλκοόλ είναι ο κυριότε- ρος παράγοντας κινδύνου για τη συνολική επιβάρυν- ση από νόσο μετρούμενη σε DALYs (disabilityadjusted life years) μεταξύ των ανδρών ηλικίας 15- 59 ετών. Τα δύο τρίτα των θεραπειών για την εξάρτη- ση από το αλκοόλ, στην Ε.Ε., περιλαμβάνουν ψυχο- θεραπευτικές παρεμβάσεις είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμό με φαρμακοθεραπεία. Υπάρχουν λίγες μελέτες για την αποτελεσματικότητα των προγραμμά- των απεξάρτησης από το αλκοόλ. Οι περισσότερες μελέτες αφορούν εξωτερικούς ασθενείς είτε σε καθη- μερινή είτε σε εβδομαδιαία παρακολούθηση. Οι χώρες έχουν την ευθύνη για τη χάραξη, την εφαρμο- γή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών τους ως προς τη μείωση της επι- βλαβούς χρήσης του αλκοόλ. Οι πιο δαπανηρές παρεμβάσεις αφορούν στην εφαρμογή προγραμμά- των screening στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και στους οδικούς ελέγχους αναπνοής των οδηγών. Σε πληθυσμούς με υψηλό επιπολασμό, η πιο αποτελε- σματική και οικονομικά αποδοτική παρέμβαση φαίνε- ται να είναι η φορολογία. Σε πληθυσμούς με χαμηλό- τερο επιπολασμό, η φορολογία υπολογίζεται να είναι λιγότερο αποδοτική σε σχέση με άλλες, πιο στοχευμέ- νες στρατηγικές, όπως η σύντομη συμβουλή ιατρού, καθ 'οδόν έλεγχος της αναπνοής και η απαγόρευση της διαφήμισης.
Λέξεις κλειδιά:
κατάχρηση αλκοόλ, εξάρτηση από το αλκοόλ, τα προγράμματα αποκατάστασης από το αλκοόλ, σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας, φορολογία Εισαγωγή Το αλκοόλ είναι τόσο παλιό όσο και η καταγεγραμ- μένη ανθρώπινη ιστορία. Το ίδιο και ο αλκοολισμός. Τα πολιτικά καθεστώτα, τα κοινωνικά ήθη, οι επιστη- μονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, ακόμα και η γεω- γραφία έχουν κατά καιρούς καθορίσει τη στάση κάθε συγκεκριμένου πολιτισμού απέναντι στο αλκοόλ. Πότε πίνουν οι άνθρωποι; Πόσο πίνουν; Τι πίνουν; Υπάρχει μία πολιτισμική αμφιθυμία απέναντι στο αλκοόλ. Και αυτό σίγουρα ενισχύει το πρόβλημα (Brown S, 1995) Μόλις τη δεκαετία του 503 ο αλκοολισμός χαρα- κτηρίστηκε ως ασθένεια- μιας και μέχρι τότε αντανα- κλούσε μια εγκληματική/βίαιη συμπεριφορά, ηθική αδυναμία ή αδυναμία θέλησης που έπρεπε να τιμω- ρείται. Η εξάρτηση από το αλκοόλ είναι ένα φαινόμενο πολυσύνθετο και πολυπαραγοντικό που έχει να κάνει με αλληλεπίδραση τόσο ατομικών παραγόντων (βιολογικών, ψυχολογικών, ψυχιατρικών) όσο και περιβαλλοντικών (ενδο-οικογενειακές σχέσεις, πολι- τισμικές συνήθειες). Ο επιπολασμός της εξάρτησης από το αλκοόλ στην Ευρώπη εκτιμάται στο 5-6% στους άνδρες και 1-2% στις γυναίκες, με αυξανόμενο το ποσοστό των γυναικών τελευταία. Ο μέσος όρος εξέλιξης από την αρχική προβληματική χρήση του αλκοόλ στην εξάρ- τηση εκτιμάται στα 6-8 έτη. (European Medicines Agency, 2010) Η επιβλαβής χρήση του αλκοόλ επιφέρει σημαντι- κές κοινωνικές και οικονομικές απώλειες τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και στην κοινωνία γενικότερα. Το αλκοόλ είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύ- νου για τη συνολική επιβάρυνση από νόσο μετρούμενη σε DALYs (disability- adjusted life years)4 μεταξύ των ανδρών ηλικίας 15-59 ετών (οι επόμενοι παράγοντες, με διαφορά, είναι το επισφα- λές σεξ, το κάπνισμα, η αυξημένη γλυκόζη, οι επαγ- γελματικοί κίνδυνοι, η αυξημένη πίεση, η παχυσαρ- κία, η υψηλή χοληστερίνη, η έλλειψη σωματικής άσκησης και η ανεπάρκεια σιδήρου) (WHO, Global status report on alcohol and health, 2011). Συνολικά 5.1% της παγκόσμιας επιβάρυνσης από νοσήματα και βλάβες αποδίδονται στο αλκοόλ, μετρώντας σε DALYs (WHO, 2014) Θα δώσω κάποια νούμερα για να δείξω το μέγε- θος της αρνητικής επίδρασης της κατάχρησης του αλκοόλ : Η κατάχρηση αλκοόλ είναι αιτιολογικός παράγο- ντας για πάνω από 200 νοσήματα και σωματικές βλάβες. (WHO, 2014) Σε παγκόσμιο επίπεδο, 3.3 εκατομμύρια άνθρω- ποι πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω επιβλαβούς χρή- σης του αλκοόλ, πράγμα που αντιπροσωπεύει το 5.9% όλων των θανάτων. Στην ηλικιακή ομάδα 20-39 ετών, περίπου 25% των συνολικών θανάτων αποδί- δονται στο αλκοόλ (WHO, 2014) Στην Ελλάδα, ένας στους 3 (34%) μαθητές ηλικίας 13-19 ετών έχει μεθύσει τουλάχιστον μία φορά σε όλη τη ζωή και το 13,3% τουλάχιστον 3 φορές σε όλη τη ζωή (ΕΚΤΕΠΝ Ετήσια Έκθεση 2012) Στην βιβλιογραφία έρευνες επιδεικνύουν ποσοστό συννοσηρότητας έως και 70 % (Μέλλος Ε, 2009, Regier DA et al, 1990, Schuckitt M et al, 1997, Kessler RC & Walters EE, 2002) . Η μελέτη ECA (Epidemiological Catchment Area Survey) έδειξε πως μεταξύ των ασθενών με διπολική διαταραχή ποσοστό 44% εμφάνιζε προβλήματα κατάχρησης αλκοόλ, το 4% των αλκοολικών πληρούν κριτήρια σχιζοφρενικής ψύχωσης, ενώ η επίπτωση της μείζο- νος καταθλιπτικής συνδρομής στους αλκοολικούς είναι 5% για τους άντρες και 19% για τις γυναίκες. Επίσης, άλλες κλινικές μελέτες επισημαίνουν ποσο- στό 80% των αλκοολικών με συμπτώματα κατάθλι- ψης και με το 1/3 από αυτούς με στοιχεία μείζονος κατάθλιψης (Μέλλος Ε, 2009, Schuckit MA et al., 1997, Kessler RC et al., 1996, Kandel DB et al., 2001).

 Θεραπεία απεξάρτησης
 Τα δύο τρίτα των θεραπειών για την εξάρτηση από το αλκοόλ, στην Ε.Ε., περιλαμβάνουν ψυχοθερα- πευτικές παρεμβάσεις είτε μόνες τους είτε σε συν- δυασμό με φαρμακοθεραπεία. Η φαρμακολογική θεραπεία χρησιμοποιείται στο 50% των περιπτώσε- ων και το 60% των φαρμακολογικών θεραπειών δίνο- νται σε συνδυασμό με ψυχολογική θεραπεία. (Rehm J et al., 2012). Ειδικά φάρμακα που χρησιμοποιού- νται στον χρόνιο αλκοολισμό είναι: η ναλτρεξόνη / η ακαμπροζάτη/ η δισουλφιράμη/ και η ναλμεφένη. Θεραπευτικά προγράμματα απεξάρτησης από το αλκοόλ στον ελληνικό χώρο Στον ελλαδικό χώρο υπάρχουν (Ι) Έξι προγράμ- ματα εξωτερικής παραμονής: (α) Διετές Εξωτερικό Πρόγραμμα Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (ΨΝΑ), (β) Εξωτερικό θεραπευτικό Πρόγραμμα Ημερήσιας Νοσηλείας, ‘ΔΑΝΑΗ’ (ΨΝΑ) (γ) Θεραπευτικό Πρόγραμμα ΑΘΗΝΑ, Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών και ΟΚΑΝΑ, (δ) Συμβουλευτικός Θεραπευτικός Σταθμός, Μονάδα Απεξάρτησης από αλκοόλ, φάρμακα και τυχερά παι- χνίδια, ΨΝΘ, (ε) Ανοιχτό Ψυχοθεραπευτικό Κέντρο ΜΕΘΕΞΙΣ, Μονάδα Απεξάρτησης από αλκοόλ, φάρ- μακα και τυχερά παιχνίδια, ΨΝΘ, (στ) Θεραπευτικό Πρόγραμμα Απεξάρτησης από το αλκοόλ και τα τυχε- ρά παιχνίδια ΑΛΦΑ (ΚΕΘΕΑ) και (ΙΙ) Δύο προγράμ- ματα εσωτερικής διαμονής: (α) Θεραπευτική Κοινότητα Απεξάρτησης Αλκοολικών, Μονάδα Ψυχολογικής Απεξάρτησης από το αλκοόλ του 18 ΑΝΩ (ΨΝΑ), (β) Πρόγραμμα Βραχείας παραμονής για την Απεξάρτησης από το αλκοόλ με χρήση ναλ- τρεξόνης, 10ο Αλκοολικών (ΨΝΑ). Το 2010, συνολικά 1.389 εξαρτημένα από τα οινοπνευματώδη άτομα παρακολούθησαν τα ανωτέρω θεραπευτικά προ- γράμματα, με συνεχιζόμενη αύξηση στον αριθμό των εισαγωγών τους στην κυρίως θεραπευτική φάση τους, τα τρία τελευταία έτη (2010, 2009, 2008). (Ετήσια Έκθεση ΕΚΤΕΠΝ, 2011)

Αποτελεσματικότητα προγραμμάτων
 Είναι ενδιαφέρουσα η διερεύνηση της αποτελε- σματικότητας των προγραμμάτων απεξάρτησης από το αλκοόλ, μιας και υποστηρίζονται ποικίλοι τρόποι παρέμβασης (θεραπευτικές κοινότητες, συμπεριφο- ρικές-γνωσιακές παρεμβάσεις, ειδική φαρμακευτική αγωγή, ανοιχτά προγράμματα, κέντρα ημέρας κ.ά.). Υπάρχουν λίγες μελέτες για την αποτελεσματικότητα των κλειστών προγραμμάτων. Οι περισσότερες μελέ- τες αφορούν εξωτερικούς ασθενείς είτε σε καθημερι- νή είτε σε εβδομαδιαία παρακολούθηση (Beasley et al., 1991, Ehrenreich et al., 1997, Stinchfield et al., 1998). Επειδή χρησιμοποιούνται διαφορετικές θερα- ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ 52, 71-77 2015 73 πευτικές προσεγγίσεις στα διάφορα προγράμματα απεξάρτησης αλκοολικών είναι δύσκολη η σύγκριση μεταξύ τους και τα αποτελέσματα ποικίλουν. Σε μελέτη με νοσηλευόμενους ασθενείς, (Neto D, 2001) όπου οι συγγραφείς περιγράφουν τα αποτελέ- σματα που είχαν σε 124 διαδοχικά εισαχθέντες ασθε- νείς, μετά το πέρας του πρώτου έτους από την ολο- κλήρωση του προγράμματος στο Southern Regional Alcohol-Abuse Treatment Centre στη Λισαβόνα, με ενδονοσοκομειακή παραμονή 5-7 εβδομάδων, στο τέλος του έτους, 44,3% των ασθενών ήταν σε αποχή, 40,3% κατανάλωναν αλκοόλ και 15,4% δεν απάντη- σαν. Μια μελέτη του κλειστού προγράμματος απεξάρ- τησης αλκοολικών του 18Άνω Αλκοολικών (ΨΝΑ) (όπου η ενδονοσοκομειακή νοσηλεία είναι διάρκειας τουλάχιστον 6 μηνών), για την περίοδο 1996-2008, έδειξε 56,3% αποχή από την ολοκλήρωση του προ- γράμματος έως σήμερα για ένα μέσο διάστημα 5 ετών. (Μητσώνης και συν., 2010). Σε μελέτη που αφορά το πρόγραμμα απεξάρτη- σης αλκοολικών, εσωτερικής παραμονής, με ναλτρε- ξόνη, τα έτη 1997-2010, του 10ου Αλκοολικών (ΨΝΑ) τα αποτελέσματα κρίνονται πολύ ικανοποιητικά: Όσον αφορά στις υποτροπές των ασθενών της μελέ- της, το 53.95 – 55.77%5 των ασθενών που ολοκλή- ρωσαν την κοινωνική επανένταξη και το 46.31 – 50%6 των ασθενών που ολοκλήρωσαν την φάση του κλειστού προγράμματος παραμένουν χωρίς υποτρο- πή (Segredou et al., 2014).

Τρόποι μείωσης της επιβάρυνσης από την επι- βλαβή χρήση του αλκοόλ σε κοινωνικο-οικονομι- κό επίπεδο
 Οι χώρες έχουν την ευθύνη για τη χάραξη, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών για τη μείωση της επιβλα- βούς χρήσης του αλκοόλ (WHO, 2014). Υπάρχει σημαντική επιστημονική γνώση όσον αφορά τη δημι- ουργία πολιτικής πάνω στην αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα (cost-effectiveness) των ακόλου- θων στρατηγικών: 1) ρύθμιση της εμπορίας των αλκοολούχων ποτών (ειδικά σε νέα άτομα). 2) ρύθμιση και περιορισμό της διαθεσιμότητας του αλκοόλ. Έχει προταθεί σε κάποια κράτη ακόμη και εφαρμογή επιτρεπόμενων ωρών και ημερών πώλη- σης αλκοολούχων ποτών (Latimer N et al.) 3) περιορισμούς στην διαφήμιση αλκοολούχων ποτών- συμμόρφωση με τον "κανόνα του 70/30", σύμφωνα με τον οποίο η διαφήμιση τοποθετείται σε μέσα ενημέρωσης, όπου τουλάχιστον το 70% του κοινού είναι σε νόμιμη ηλικία κατανάλωσης αλκοόλ 4) θέσπιση κατάλληλων νόμων όσον αφορά την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ 5) μείωση ζήτησης μέσω μηχανισμών φορολόγη- σης και τιμολόγησης/διατίμησης (pricing) 6) αύξηση της ευαισθητοποίησης των προβλημά- των δημόσιας υγείας που προκαλούνται από επιβλα- βή χρήση του αλκοόλ και την εξασφάλιση στήριξης για αποτελεσματικές πολιτικές όσον αφορά το αλκο- όλ-εκπαιδευτικά προγράμματα σε ειδικούς πληθυ- σμούς, όπως ανηλίκους, γονείς, δασκάλους, τοπι- κούς ηγέτες 7) παροχή προσβάσιμων και οικονομικά προσι- τών θεραπειών για τα άτομα με διαταραχή κατάχρη- σης αλκοόλ 8) εφαρμογή διαλογής/προσυμπτωματικού ελέγ- χου (screening) στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και προγραμμάτων βραχέων παρεμβάσεων για την επι- κίνδυνη και επιβλαβή κατανάλωση αλκοόλ από τις υπηρεσίες υγείας σε ειδικούς πληθυσμούς που επι- σκέπτονται ιατρούς για σωματικές παθήσεις όπως άτομα με επιβαρυμένη σωματική υγεία, άτομα με ήδη ηπατικές νόσους ή χρήση ουσιών και εφήβους. Γενικά, οι πιο δαπανηρές παρεμβάσεις αφορούν στην εφαρμογή προγραμμάτων screening στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και στους οδικούς ελέγ- χους αναπνοής των οδηγών. Σε πληθυσμούς με υψηλό επιπολασμό (πάνω από 5%, όπως η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική), η πιο αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική παρέμβαση φαίνεται να είναι η φορολογία. Σε πληθυσμούς με χαμηλότερο επιπολα- σμό, η φορολογία υπολογίζεται να είναι λιγότερο αποδοτική σε σχέση με άλλες, πιο στοχευμένες στρατηγικές, όπως η σύντομη συμβουλή ιατρού, καθ 'οδόν έλεγχος της αναπνοής και η απαγόρευση της διαφήμισης (Chisholm et al., 2004). Σε μελέτη στην Δανία, αναφέρεται πως οι παρεμβάσεις που στοχεύ- ουν το σύνολο του πληθυσμού ήταν πιο αποτελεσμα- τικές από τις εστιασμένες σε ατομικό επίπεδο παρεμ- βάσεις. Η απαγόρευση της διαφήμισης αλκοόλ, οι συγκεκριμένες ώρες της λιανικής πώλησης και η αύξηση της φορολογίας είχαν τη μεγαλύτερη πιθανό- τητα εξοικονόμησης κόστους και θα πρέπει επομέ- νως να είναι η πρώτη προτεραιότητα για την εφαρμο- γή μέτρων κατά της επιβλαβούς χρήσης του αλκοόλ (Holm et al, 2014b). Ειδικά για τη ρύθμιση κατανάλωσης αλκοόλ από νέα άτομα, σε κάποιες χώρες έχουν θεσπιστεί νόμοι που αφορούν και τα καταστήματα πώλησης αλκοο- λούχων ποτών. Βέβαια, σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η συμμόρφωση με τα νομικά όρια ηλικίας για την πώληση αλκοολούχων ποτών αποδεικνύεται πως είναι μάλλον χαμηλή. Έχει προταθεί η εφαρμογή συστημάτων επαλήθευσης ηλικίας σε καταστήματα πώλησης αλκοολούχων ποτών και έχουν γίνει κάποι- ες προσπάθειες σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες για πώληση ποτών με 15% αλκοόλ ή περισσότερο από κάβες μόνο. Στην Ολλανδία έχει εφαρμοστεί πιλοτικά τέτοιο πρόγραμμα για εξακρίβωση της ηλικίας των πελατών και έδειξε πως υπήρχε κατά μέσο όρο ποσοστό 1,12 σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες αγοράς αλκοόλ την ημέρα από ανήλικες σε κάθε συμμετέχου- σα κάβα7. Σε κλιμάκωση σε εθνικό επίπεδο, τα στοι- χεία αυτά υποδεικνύουν τουλάχιστον 1 εκατομμύριο προσπάθειες αγοράς αλκοόλης ανά έτος από ανήλι- κες στις ολλανδικές κάβες. Σίγουρα, η υιοθέτηση ενός τέτοιου συστήματος σε εθελοντική βάση δεν είναι γενικά προς το οικονομικό συμφέρον των κατα- στημάτων πώλησης αλκοόλ. (van Hoof JJ & van Velthoven BC, 2014) Υπάρχει μεγάλο παγκόσμιο ενδιαφέρον στην εφαρμογή προγραμμάτων βραχέων παρεμβάσεων διαλογής/προσυμπτωματικού ελέγχου στην πρωτο- βάθμια περίθαλψη (Babor et al., 2003). Τα πρώτα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά, τόσο στην Αγγλία (Purshouse R et al., 20138)όσο και στην Ιταλία (Angus et al., 20149). Εκτιμάται ότι είναι οικονομικά αποδοτικά, ακόμη και κάτω από τις πιο απαισιόδοξες παραδοχές για το κόστος των προγραμμάτων αυτών και την αποτελεσματικότητά τους. Βεβαίως, αυτά τα προγράμματα είναι μακρόπνοα με χρονικό ορίζοντα κάποιων δεκαετιών. Περαιτέρω μελέτες έχει νόημα να γίνουν στο να ταυτοποιηθούν ειδικές κατηγορίες μεγαλύτερης κατανάλωσης αλκοόλ και επομένως πιο αποτελεσματικής εφαρμογής βραχέων προγραμμά- των παρέμβασης και screening (όπως το να λαμβά- νεται υπόψη το κοινωνικοοικονομικό status, η εθνικό- τητα και άλλοι παράγοντες). Όσον αφορά την αύξηση φορολόγησης των αλκο- ολούχων ποτών, έρευνα στην Δανία, για σενάριο αύξησης φορολόγησης 20% και 100%, αλλά και σενάριο μείωσης φορολόγησης κατά 10%, φαίνεται να μπορεί να αποτρέψει στην πρώτη και δεύτερη περίπτωση 20000 DALYs και 95500 DALYs αντίστοι- χα, ενώ στην περίπτωση της μείωσης της φορολο- γίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε 10100 επιπρόσθε- τα DALYs. (Holm et al., 2014a) Δυστυχώς, εμείς που είμαστε εξοικειωμένοι με τον αλκοολισμό και την εξάρτηση γενικότερα, αποδεχό- μαστε ότι η θεραπεία για την εξάρτηση δεν είναι ποτέ σύντομη ή βραχυπρόθεσμη. Υπάρχει μια μακρόχρο- νη διαδικασία ανάρρωσης. Ούτε υπάρχει θεραπεία που γίνεται χωρίς την πλήρη συμμετοχή του θερα- πευόμενου. Και συνήθως χρειάζεται πολύς χρόνος για να φτάσει ο αλκοολικός στο σημείο «να το θελή- σει». "Ανεξάρτητα από το τι είδους πολιτική ή πρόγραμ- μα υλοποιείται, οι άνθρωποι εξακολουθούν να μπαί- νουν σε μπελάδες με το αλκοόλ από την υπερβολική κατανάλωση ή να ορίζονται ως εξαρτημένοι από το αλκοόλ. Εδώ, τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα πως τόσο τα βραχέα συμβουλευτικά προγράμματα για τα άτομα με επικίνδυνες συνήθειες κατανάλωσης οινο- πνεύματος όσο και τα προγράμματα θεραπείας για όσους έχουν διαταραχές από τη χρήση αλκοόλ, μπο- ρεί να κάνουν μια τεράστια διαφορά. Το πρόβλημα όμως, που παραμένει όντας τεράστιο, είναι η εφαρ- μογή: η συντριπτική πλειοψηφία (κάπου μεταξύ 90% και 95%) εκείνων που θα μπορούσαν να επωφελη- θούν από τη σύντομη συμβουλετική ή θεραπεία, απλά δεν παίρνουν αυτό που τους προσφέρεται. Αυτό παραμένει μια μεγάλη πρόκληση για τον τομέα της υγείας"10 [Alcohol in EU – consumption, harm and policy approaches. WHO Europe 2012] Ο Δαρβίνος είχε πει πως αυτός που επιβιώνει δεν είναι ούτε ο ισχυρότερος ούτε ο εξυπνότερος, αλλά αυτός που μπορεί να προσαρμοστεί 11. Η θεραπεία είναι μία πρόκληση που ενισχύει την προσαρμοστι- κότητα. Και μιας και η ημερίδα αυτή αφορά το ανθρώ- πινο δικαίωμα στην απεξάρτηση, θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για το ανθρώπινο δικαίωμα του εξαρτημένου στην δυνατότητα προσαρμογής του σε ένα περιβάλλον όλο αντιξοότητες, και άρα στην επι- βίωσή του.